Sương Nguyệt Anh | |
---|---|
Sinh | Nguyễn Ngọc Khuê 1 mon 2, 1864 làng An Bình Đông, Ba Tri, Ga Tre |
Mất | 20 mon 1, 1921 (56 tuổi) làng Mỹ Chánh Hòa, Ba Tri, Ga Tre |
Nghề nghiệp | Nhà báo, mái ấm thơ |
Nổi tiếng vì | Chủ cây viết tờ báo Nữ giới chung |
Phối ngẫu | Nguyễn Công Tính |
Con cái | 1 gái: Nguyễn Thị Vinh |
Người thân | Nguyễn Đình Chiểu (cha) Lê Thị Điền (mẹ) |
Nguyễn Ngọc Khuê (1 mon hai năm 1864[a] - đôi mươi mon một năm 1921[b]), thông thường được nghe biết với cây viết danh Sương Nguyệt Anh (chữ Hán: 孀月英), là 1 trong thi sĩ và là mái ấm cây viết phái đẹp thứ nhất của nước ta. Tờ báo Nữ giới chung (女界鐘) tự bà phụ trách cứ là tờ báo thứ nhất của phụ phái đẹp được xuất phiên bản bên trên TP. Sài Gòn.[2]
Tên[sửa | sửa mã nguồn]
Sương Nguyệt Anh thương hiệu thiệt là Nguyễn Thị Ngọc Khuê (theo "Nguyễn chi thế phổ"),[3] tuy vậy thương hiệu ghi bên trên bia mộ lại là Nguyễn Ngọc Khuê, tự động là Nguyệt Anh.
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà Có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh".[4] Ngoài cây viết hiệu Sương Nguyệt Anh, bà còn ký nhiều cây viết hiệu không giống như: Xuân Khuê, Nguyệt Nga, Nguyệt Anh.
Tiểu sử[sửa | sửa mã nguồn]

Sương Nguyệt Anh sinh bên trên thôn An Bình Đông (nay là xã An Đức), thị trấn Ba Tri, tỉnh Ga Tre.[5] Bà là đàn bà loại tư (cho nên nhập gia tộc thông thường gọi bà là Năm Hạnh)[c] ở trong nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu, u là bà Lê Thị Điền, người thôn Thanh Ba, thị trấn Cần Giuộc.
Thuở nhỏ, bà nằm trong người chị thương hiệu là Nguyễn Thị Xuyến, được phụ thân (Đồ Chiểu) truyền dạy dỗ nên xuất sắc cả chữ Hán lộn chữ Nôm. Khi cả nhì lớn khôn, có tiếng tài sắc, được người xung quanh ca tụng gọi là Nhị Kiều.
Năm 1888, Sương Nguyệt Anh được 24 tuổi tác thì phụ thân mất mặt. Tri phủ Ba Tường cho tới chất vấn bà thực hiện bà xã ko được, nên đem lòng ân oán hận, dò la cơ hội hãm kinh khủng. Để tách tai hoạ, bà nằm trong mái ấm gia đình người anh (Nguyễn Đình Chúc) fake lịch sự Cái Nứa (Mỹ Tho) rồi dời về Rạch Miễu ở nhờ mái ấm ông nghè Trương Văn Mân. Tại phía trên, bà kết hôn với 1 phó tổng trực thuộc, góa bà xã thương hiệu Nguyễn Công Tính,[d] sinh được một nhỏ nhắn gái thương hiệu là Nguyễn Thị Vinh. Năm đàn bà được 2 tuổi tác thì ck mất mặt. Từ cơ bà chực tiết nuôi con cái, thờ ck và ngỏ ngôi trường dạy dỗ chữ Nho mang lại học tập trò nhập vùng nhằm sinh sinh sống. Và cũng kể từ cơ, bà thêm thắt trước cây viết hiệu Nguyệt Anh một chữ "Sương" (孀), trở thành "Sương Nguyệt Anh", Có nghĩa là "Góa phụ Nguyệt Anh".
Những năm 1906-1908, hưởng trọn ứng trào lưu Đông Du của Phan Bội Châu, bà buôn bán 1 phần điền sản và hoạt động quyên gom sẽ giúp đỡ học viên xuất dương lịch sự Nhật du học tập.
Năm 1917, Sương Nguyệt Anh được một group chí sĩ ái quốc chào thực hiện mái ấm cây viết tờ Nữ giới chung (nghĩa là "tiếng chuông của phái đẹp giới"). Tờ báo đi ra số thứ nhất ngày một mon hai năm 1918, với mái ấm trương nâng lên dân trí, khuyến nghị công nông thương và nhất là tôn vinh tầm quan trọng phụ phái đẹp nhập xã hội.[e] Tờ báo tạo ra kế hoạch sản phẩm tuần với những chuyên nghiệp mục: xã thuyết, văn nghệ, gia chánh, học tập nghề ngỗng, với mọi trang câu nói. hoặc ý đẹp mắt và u con cái thủ thỉ. cũng có thể trình bày, "Nữ giới chung" là tờ báo thứ nhất ở nước ta thời cơ chú ý cho tới việc dạy dỗ phái đẹp công, tiết hạnh phụ phái đẹp và phê phán những quy tắc nghiêm ngặt so với phái nữ.[6]
Nhưng mặc dù ngòi cây viết của Sương Nguyệt Anh đem khôn khéo cho tới đâu, tầm tác động của tờ báo này khiến cho mật thám Pháp quan ngại. Tháng 7 năm 1918, tờ Nữ giới chung bị đình phiên bản.[7] Cũng tức thì thời điểm hiện tại, người đàn bà nhất của bà (Nguyễn Thị Vinh)[f] một vừa hai phải sinh đẻ hoàn thành, té dịch chết thật.
Sau cơ đôi mắt bà bị dịch, thông thường xuyên đau đớn và mức độ khoẻ cũng dần dần kiệt quệ. Nghe câu nói. bác sĩ, Sương Nguyệt Anh dẫn con cháu nước ngoài về bên Mỹ Chánh Hoà (Ba Tri), nương náu điểm mái ấm người em út ít thương hiệu là Nguyễn Đình Chiêm nhằm chữa chạy, tuy nhiên duy nhất thời hạn ngắn ngủi sau, hai con mắt bà bị loà loà hẳn.
Từ cơ, sớm chiều bà lại kế tiếp lò dò bốc dung dịch, dạy dỗ học tập và sáng sủa tác thơ văn. Sáng sớm ngày 12 mon Chạp năm Tân Dậu (tức 9 mon một năm 1922), Sương Nguyệt Anh loại trừ khá thở ở đầu cuối, khi 58 tuổi tác.[g]
Lúc đầu, mộ Sương Nguyệt Anh ở Mỹ Nhơn, về sau (năm 1959) được đồng bào cất mộ dời về ở cạnh mộ phần của tuy vậy thân mật bà, tức ở trong quần thể đền rồng thờ và mộ Nguyễn Đình Chiểu bên trên xã An Đức, thị trấn Ba Tri, tỉnh Ga Tre thời buổi này.
Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]
Xem thêm: rum conan là ai
Sương Nguyệt Anh sáng sủa tác nhiều, tuy nhiên ko gom trở thành luyện. Nay chỉ với tản mác một số trong những bài xích thơ, như: Đoan Ngọ nhật điếu Khuất Nguyên, Tức sự, Chinh Phụ thi, Thưởng bạch Mai, Vịnh ni cô, Vua Thành Thái nhập Nam, Cảm tác Khi quân Việt chuồn Âu chiến... và vài ba bài xích vè, như: Vè tè yêu, Vè Thầy Hỷ, Vè tấn công đề...
Thơ[sửa | sửa mã nguồn]
Ngoài phiên bản dịch cỗ Yên Sơn nước ngoài sử của Trung Quốc đi ra thơ lục chén, một số trong những không nhiều bài xích thơ chữ Hán, thể vè lục bát; thơ của Sương Nguyệt Anh phần rộng lớn là thơ Nôm, theo gót thể Đường luật.
Để thể hiện cuộc nợ duyên dang dở của tớ, bà viết:
- Năm canh thức nhấp... năm canh những
- Nửa gối ví le, nửa gối chờ
- Vườn én rủ ren bên trên lối cũ,
- Canh gà xao xác giục tình xưa...
Nhưng phần nhiều, thơ của bà là nhằm đối đáp lại những người dân tiếp tục trêu chòng ghẹo, tiếp tục tỏ tình với bản thân, nhằm mục tiêu nêu lên đức kiên trung của những người phụ phái đẹp Nam Sở, như Tiễn ông Kinh Hối nhậm chức kinh lịch ở Sa Đéc, Hoạ thơ Bảy Nguyện, Hoạ thơ Phủ Ngọc, Hoạ thơ Bái Liêu, Thưởng Bạch Mai, Vịnh ni cô,....
Trong số bài xích thơ không giống, Sương Nguyệt Anh tiếp tục kín kẽ gửi gắm tấm lòng yêu thương nước, thương dân, quan hoài cho tới thời cục, trích:
- Vui lòng thánh đế điểm xe cộ ngựa,
- Xót dạ thần dân vùng lửa than
- Nước đôi mắt đem nằm trong trời khu đất biết,
- Biển dâu một cuộc thấy nhưng mà thương.
- (Vua Thành Thái nhập Nam)
Năm 1915, ông Việt Sĩ sau thời điểm tiếp tục biểu dương ngợi Sương Nguyệt Anh rằng: Cuộc đời bà tiếp tục trải qua quýt biết bao khổ cực, tuy nhiên biết bao nỗi đau đớn cơ chừng như nhằm thách thức người thiếu thốn phụ kiên trinh, ông còn đánh giá và nhận định như sau:
- Nhắc cho tới Sương Nguyệt Anh, người tao còn thấy lại điểm bà một tấm gương hoạt động và sinh hoạt mang lại phái phái đẹp lưu; người tao luôn luôn nhớ một cây cây viết cứng rắn từng nêu bên trên tờ Nữ giới chung nhiều yếu tố lý thú về phận sự thiếu phụ so với mái ấm gia đình và xã hội. Trong buổi phó thời, phụ phái đẹp nước mái ấm một vừa hai phải thoát khỏi khuê môn nhằm xúc tiếp với văn hóa truyền thống Âu Tây, bà Sương Nguyệt Anh rất rất xứng danh là phái đẹp sĩ chi phí phong bên trên khu đất Việt.[8]
Vinh danh[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu Sương Nguyệt Anh của bà được bịa đặt mang lại thương hiệu đàng trên rất nhiều điểm ở nước ta như Đà Lạt, Thành phố Xì Gòn, Vũng Tàu...
Nhầm lẫn[sửa | sửa mã nguồn]
Nhầm cây viết hiệu[sửa | sửa mã nguồn]
Bút hiệu của bà trước đó bị sai sót trở thành "Sương Nguyệt Ánh". Theo bài xích "Sương Nguyệt Anh hoặc Sương Nguyệt Ánh? Hay Nguyệt Anh thị?" nhập kiệt tác "Úc Viên đua thoại" của người sáng tác Đông Hồ (xuất phiên bản năm 1969), thì việc lầm lẫn này hoàn toàn có thể bắt đầu từ sự hiểu sai sót một câu nhập bài xích thơ "Vịnh hoa mai bên trên núi Điện Bà Tây Ninh" của bà:[9]
- Tuyết đượm nhành tiên in sắc trắng
- Sương trộn bóng nguyệt ánh màu sắc ngân
Vì sự lầm lẫn này nhưng mà những con phố được bịa đặt theo gót cây viết hiệu của bà cũng trở thành ghi sai thương hiệu trở thành đàng Sương Nguyệt Ánh.[10][11] Việc sai thương hiệu này và được xử lý, tuy vậy nhiều bảng hiệu bên trên đàng vẫn người sử dụng thương hiệu sai.[12]
Nhầm hình ảnh chân dung[sửa | sửa mã nguồn]
Google Doodle ngày một mon hai năm 2023 tôn vinh bà với thương hiệu là phái đẹp tổng chỉnh sửa thứ nhất của tờ báo phụ phái đẹp thứ nhất ở nước ta.[13][14][15] Tuy nhiên, hình ảnh vẽ chân dung của bà bên trên Google Doodle lại là ở trong nhà giáo Đặng Kim Chi, hiệu trưởng thứ nhất của Trường phái đẹp trung học tập tổ hợp Sương Nguyệt Anh xây dựng năm 1971 bên trên TP. Sài Gòn (nay là Trường trung học cơ sở - trung học phổ thông Sương Nguyệt Anh bên trên Phường 3, Quận 10, Thành phố Hồ Chí Minh).[16] Chỉ một ngày sau thời điểm đăng Google Doodle này, thay mặt đại diện Google bên trên nước ta và họa sỹ vẽ hình ảnh Google Doodle về bà tiếp tục van nài lỗi vì như thế sơ sót này.[17][18][19] Bức hình ảnh Google Doodle vẽ sai chân dung bà Sương Nguyệt Anh tiếp sau đó đã trở nên xóa ngoài trang web của Google Doodle.
Xem thêm: doctor fate là ai
Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ Trong một nội dung bài viết đăng ngày 15/11/2006 bên trên Tạp chí Quê Hương, ngày sinh của bà được ghi là 08 mon 3 năm 1864.[1]
- ^ Ghi theo gót Nguyễn Đình Chiểu toàn tập (tập 2, Nhà xuất phiên bản Đại học tập và Trung học tập có tính chuyên nghiệp, 1980, tr. 28) và Mai Huỳnh Hoa (Từ điển văn học, cỗ mới mẻ, tr. 1576). Bia mộ ghi bà "mất ngày 12 mon 12 năm Tân Dậu (1922), hưởng trọn lâu 58 tuổi"; thời buổi này ứng âm lịch tuy nhiên không giống 1 năm.
- ^ Theo tục lệ ở Nam Sở, con cái đầu lòng kể loại nhì, nên tuy vậy Sương Nguyệt Anh là đàn bà loại tư nhập mái ấm gia đình, tuy nhiên được gọi là loại năm.
- ^ Có sách ghi thương hiệu Trình. Tại phía trên ghi theo gót Nguyễn Liên Phong vì như thế ông là kẻ sinh sống nằm trong thời với Sương Nguyệt Anh. Bên cạnh đó, ông còn cho thấy thêm thắt chi tiết: "Con gái ông Đồ Chiểu hình trạng nho nhã nhức nhối yếu ớt, tính nết điềm tịnh thánh thiện lành lặn. Thuở nhỏ cô lấy ck, thương hiệu là thầy phó Tính, về ở theo gót quê ck bên trên chợ Rạch Miễu" (Điếu cổ hạ kim đua tập xuất phiên bản 1915).
- ^ Toà biên soạn bịa đặt bên trên số mái ấm 15 đàng Taberd (nay là đàng Nguyễn Du, Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh). Chủ nhiệm là ông Henri Blanquière.
- ^ Cô Vinh lấy ck là ông Mai Bạch Ngọc (hay Mai Văn Ngọc), sinh một cô đàn bà mệnh danh Mai Huỳnh Hoa nhũ danh Kim Ba, trong tương lai kết hôn với mái ấm hoạt động và sinh hoạt chủ yếu trị Phan Văn Hùm (1902-1946), người sáng tác Ngồi tù nhà tù lớn (1929)
- ^ Ngày mất mặt ghi theo gót bia mộ. Nhưng theo gót Mai Huỳnh Hoa thì bà mất mặt bên trên Ba Tri ngày 2 mon Chạp năm Canh Thân tức đôi mươi mon một năm 1921 (Từ điển Văn học, luyện 2. Nhà xuất phiên bản KHXH, tr. 320)
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – mái ấm cây viết tờ báo phụ phái đẹp đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Đình Chiểu toàn tập, luyện 1, tr. 28.
- ^ "Nguyễn chi thế phổ" tự Nguyễn Đình Chiểu biên soạn, Nguyễn Đình Huy (cha ông Chiểu) hiệu chủ yếu.
- ^ Denecke, Wiebke. “Shared Literary Heritage in the East Asian Sinographic Sphere”. Trong Denecke, Wiebke; Li, Wai-yee; Tian, Xiaofei (biên tập). The Oxford Handbook of Classical Chinese Literature (1000 BCE-900 CE). Oxford University Press. tr. 529.
- ^ Tường Khanh (19 mon 10 năm 2013). “Sương Nguyệt Anh - phái đẹp mái ấm cây viết báo thứ nhất của Việt Nam”. Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Nữ sĩ Sương Nguyệt Anh – mái ấm cây viết tờ báo phụ phái đẹp đầu tiên”. Tạp chí Quê Hương bên trên Internet. Ngày 15 mon 11 năm 2006.
- ^ Theo Nguyễn Ngọc Hiền, Nữ sĩ Việt Nam, Nhà xuất phiên bản Thanh Niên, 2005, tr.478
- ^ Dẫn theo gót GS. Trịnh Vân Thanh, Thành ngữ danh nhân tự động điển, Nhà xuất phiên bản Hồn Thiêng, TP. Sài Gòn, 1966, tr. 1161
- ^ “Dung mạo phái đẹp sĩ Sương Nguyệt Anh và sự lầm lẫn Sương Nguyệt Ánh”. Báo Thanh niên.
- ^ Minh Đạo (15 mon 12 năm 2014). “Xin gọi đích thị thương hiệu Sương Nguyệt Anh”. Báo Lâm Đồng. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “PHẢN ÁNH: ĐẬU XE LẤN CHIỀM LÒNG ĐƯỜNG VÀ VỈA HÈ TẠI ĐƯỜNG PHAN KẾ BÍNH VÀ ĐƯỜNG SƯƠNG NGUYỆT ÁNH, PHƯỜNG 9”. UBND Thành phố Vũng Tàu. 5 mon 3 năm 2021. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ Vũ Phượng (17 mon 10 năm 2016). “Người TP. Sài Gòn đang được gọi thương hiệu sai nhiều con phố nhưng mà ko biết”. Báo Thanh Niên. Truy cập ngày 5 mon 3 năm 2022.
- ^ “Celebrating Sương Nguyệt Anh”. Google Doodle. Ngày 1 mon hai năm 2023. Bản gốc tàng trữ Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google Doodle tôn vinh Sương Nguyệt Anh - phái đẹp mái ấm cây viết nước ta đầu tiên”. Báo Lao động. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Google vinh danh phái đẹp sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 1 mon hai năm 2023.
- ^ “Hình vẽ Sương Nguyệt Anh của Google là sai sót lẫn?”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì như thế sai sót hình hình ảnh phái đẹp sĩ Sương Nguyệt Anh”. VnExpress.net. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì như thế sai sót hình ảnh bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Thanh niên. Ngày 2 mon hai năm 2023.
- ^ “Google van nài lỗi vì như thế lấy hình ảnh thầy giáo Gia Long thực hiện hình ảnh bà Sương Nguyệt Anh”. Báo Tuổi trẻ. Ngày 2 mon hai năm 2023.
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2006-10-07 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của hội Phụ phái đẹp VN
- Sương Nguyệt Anh Lưu trữ 2011-12-09 bên trên Wayback Machine bên trên trang web của tỉnh Ga Tre
Bình luận