nữ hoàng đế đầu tiên của việt nam là ai

Lý Chiêu Hoàng (chữ Hán: 李昭皇; 1218 - 1278), Chiêu hoàng đế (昭皇帝) hoặc Chiêu Thánh Hoàng hậu (昭聖皇后) là nữ vương của đế quốc Đại Việt, cũng chính là hoàng thượng ở đầu cuối của triều đại căn nhà Lý, trị vì thế từ thời điểm năm 1224 cho tới năm 1225. Bà là Nữ hoàng độc nhất vô lịch sử dân tộc VN, tuy nhiên ko cần là vị vua phái nữ trước tiên, vị nữ giới quân căn nhà trước tiên là Nữ vương vãi Trưng Trắc.^{[1][chú quí 1]} Bà được chủ yếu vua phụ vương Lý Huệ Tông đi ra chỉ truyền ngôi, mặc dù bên phía trong đem năng lực bởi sự sắp xếp của Điện chi phí Chỉ huy sứ Trần Thủ Độ, người đang được tóm quyền lực tối cao vô triều đôi khi cũng chính là chú bọn họ mặt mũi nước ngoài của bà.

Năm 1225, Chiêu Hoàng được Trần Thủ Độ bố trí nhượng bộ ngôi cho tới Trần Cảnh (Trần Thái Tông), triều đại căn nhà Lý thống trị Đại Việt rộng lớn 200 năm vẫn đầu tiên kết thúc giục. Sau Khi nhượng vị, Chiêu Hoàng phát triển thành nương nương của Thái Tông cho tới Khi bị truất phế truất vô năm 1237 vì thế ko sinh được con cái nối dõi. Hiển Từ Thuận Thiên Hoàng hậu, người nối tiếp vị ngôi nương nương tiếp sau đó, đó là chị ruột của bà. Sau năm 1258, ở tuổi hạc 40, bà tái mét giá chỉ lấy Lê Phụ Trần, một viên tướng tá đem công tương trợ Trần Thái Tông không bị truy kích vô lượt quân Nguyên vô cướp. Hai người sinh sống cùng nhau rộng lớn hai mươi năm và sinh được một trai là Thượng vị hầu Lê Tông và 1 gái là Ứng Thụy Công chúa Lê Ngọc Khuê. Bà khuất ngay lập tức sau Thái Tông khoảng chừng một năm.

Cuộc đời của bà lênh láng phức tạp và thảm kịch, Khi phát triển thành một hero mấu chốt vô cuộc lay động triều đại lênh láng kịch tích thân thiết căn nhà Trần và căn nhà Lý. Vốn dĩ là công chúa, sau phát triển thành nữ giới nhà vua, rồi lại phát triển thành nương nương và bị giáng làm thuê chúa, cuộc sống của Chiêu Hoàng khiến cho hậu thế review là 1 quy trình lênh láng phức tạp, cũng phát triển thành mối cung cấp hứng thú của thật nhiều kiệt tác ganh đua ca, nhạc họa và năng lượng điện hình ảnh.

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Lý Chiêu Hoàng thuở đầu mang tên là Lý Phật Kim (李佛金), sau thay đổi theo gót thương hiệu húy là Lý Thiên Hinh (李天馨), là đàn bà loại nhị của Lý Huệ Tông Lý Hạo Sảm - vị vua loại 8 của triều đại căn nhà Lý. Mẹ của bà là Linh Từ Quốc kiểu Trần thị, thông thường bị dã sử và người tiến bộ gọi là "Trần Thị Dung", đàn bà của Trần Lý, sau phát triển thành nương nương của Huệ Tông. Không rõ rệt Thiên Hinh sinh ngày từng nào, chỉ biết bà được sinh vào thời gian mon 9 (ÂL), năm Mậu Dần (1218), tức năm loại 8 niên hiệu Kiến Gia, điểm bà được sinh đi ra có lẽ rằng là bên trên đế kinh Thăng Long. Tước hiệu thuở đầu là Chiêu Thánh Công chúa (昭聖公主).

Trên bà mang 1 chị gái là Thuận Thiên Công chúa, sau được gả cho tới Khâm Minh đại vương vãi Trần Liễu - đàn ông trưởng của Trần Thừa và là anh trưởng của Trần Thái Tông Trần Cảnh. Vào thời gian bà được sinh đi ra, Lý Huệ Tông vẫn sớm trị bệnh dịch điên, triều đình trọn vẹn rớt vào tay bọn họ Trần tuy nhiên đại biểu là Trần Tự Khánh - lúc ấy đang được lưu giữ chuyên dụng cho Thái úy, quyền phụ chủ yếu. Trần Tự Khánh là anh loại của Trần hậu, tức là chưng ruột của Chiêu Thánh^[2]. Một người chưng không giống của Chiêu Thánh là Trần Thừa lưu giữ chức "Nội thị Phán thủ" (内侍判首) - quản lý những quan tiền nội thị đáp ứng sát cho tới Lý Huệ Tông^{[3][chú quí 2]}.

Năm Nhâm Ngọ, tức năm Kiến Gia loại 12 (1222), Huệ Tông lấy những lộ nội địa đều phân chia cho tới nhị nàng công chúa đàn bà của tớ (triều Lý đem tổng 24 lộ), lấy những hoành nô nằm trong lệ và quân nhân bạn dạng lộ, phân chia nhau thực hiện giáp^[4]. Sau Khi Trần Tự Khánh khuất, Trần Thừa được sử dụng tiếp thực hiện Thái úy phụ chủ yếu, vô triều ko xưng thương hiệu, một người cậu không giống của Chiêu Thánh là Trần Thủ Độ lại được Huệ Tông phú cho tới sở hữu chức "Điện chi phí Chỉ huy sứ" (殿前指揮使), vận hành những tổ chức cơ cấu quân sự chiến lược mấu chốt của hoàng cung.

Hoàng đế cuối cùng[sửa | sửa mã nguồn]

Được nhượng bộ ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Năm Giáp Thân, Kiến Gia năm loại 14 (1224), mon 10, Lý Huệ Tông đi ra chỉ lập Chiêu Thánh thực hiện Hoàng thái tử (皇太子) rồi truyền ngôi^{[chú quí 3]}, thay đổi niên hiệu là Thiên Chương Hữu Đạo (天彰有道), tôn hiệu là Chiêu Hoàng (昭皇). Lý Huệ Tông xuống tóc ở miếu Chân Giáo vô đại nội^{[5][chú quí 4]}.

Năm Ất Dậu, Thiên Chương Hữu Đạo năm thứ hai (1225), bọn họ Trần bởi tóm quyền bính, theo lần lượt được ban chức tước đoạt cần thiết cho tới con trẻ của mình vô bọn họ, đáng chú ý nhất là thật nhiều con cái con cháu bọn họ Trần được tuyển chọn vô cung nhằm sung vô những chuyên dụng cho hầu vô đại nội, thân mật với Chiêu Hoàng, gồm những: "Lục hỏa Thị cung ngoại" (六火侍宫外), "Chỉ hầu" (祗侯; hoặc còn gọi "Chi hậu") và "Nội nhân Thị nội" (内人侍内), thông thường thay cho nhau trực chầu hầu^{[6][chú quí 5]}. Lúc này, chuyên dụng cho của Trần Thủ Độ vẫn khái quát cho tới nỗi "coi lưu giữ từng việc quân sự chiến lược vô ngoài trở thành thị", trong số con trẻ của mình vô cung hầu Chiêu Hoàng thì đem Trần Bất Cập là con cháu gọi Trần Thủ Độ bởi chú - được phong "Cận Thị thự Lục viên Chi hậu" (近侍署六局祗候), ngoại giả còn tồn tại Trần Thiêm thực hiện "Chi Ứng cục" (祗應局) và Trần Cảnh thực hiện "Chính thủ" (政首)^{[chú quí 6]}. Chính thủ Trần Cảnh, là đàn ông thứ hai của quan tiền Thái úy Trần Thừa, mới mẻ 8 tuổi hạc được đi vào hầu sát Chiêu Hoàng, thuở đầu đơn thuần ở phía bên ngoài năng lượng điện, tiếp sau đó phụ trách cứ đem nước rửa ráy cho tới Chiêu Hoàng nên vô hầu bên phía trong. Trần Cảnh nằm trong sát tuổi hạc với Chiêu Hoàng, được Chiêu Hoàng thân mật, yêu thương mến, hoặc trêu đùa. Trần Thủ Độ lấy thời điểm cơ hình thành cuộc hôn nhân gia đình thân thiết Chiêu Hoàng và Trần Cảnh rồi gửi phú triều chủ yếu bằng phương pháp nhằm Chiêu Hoàng nhượng bộ ngôi cho tới ck. Từ cơ, căn nhà Trần được xây dựng.

Năm Ất Dậu (1225), ngày 21 mon 10 (tức ngày 22 mon 11 dương lịch), Chiêu Hoàng xuống chiếu nhượng bộ ngôi cho tới Trần Cảnh. Ngày 11 mon 12 năm ấy (tức ngày 10 mon một năm 1226), Chiêu Hoàng quăng quật hoàng bào mời mọc Trần Cảnh đăng vương hoàng thượng ở năng lượng điện Thiên An, dựng lên căn nhà Trần, sử gọi là Trần Thái Tông^[8]. Chiêu Hoàng được Thái Tông lập thực hiện nương nương, thay đổi gọi là Chiêu Thánh. Từ trên đây căn nhà Lý trọn vẹn kết thúc sau 216 năm thống trị.

Quá trình truyền ngôi[sửa | sửa mã nguồn]

Cuốn sách sẽ là cỗ biên niên sử sớm nhất có thể của VN - Đại Việt sử lược^{[chú quí 7]} - vẫn chép lại quy trình truyền ngôi cho tới dòng tộc căn nhà Trần cực kỳ phức tạp. Theo như sách này ghi lại, Huệ Tông truyền ngôi kết thúc vẫn lưu giữ tầm quan trọng chủ yếu trị cần thiết, và ông vẫn căn nhà trương dàn xếp nhượng bộ ngôi, bên dưới sự thêm phần rất lớn của Thái úy Trần Thừa nằm trong Trần Thủ Độ (sách này chép Thủ Độ đang được lưu giữ tước đoạt "Thượng phẩm Phụng ngự" 上品奉御), sau thời điểm truyền ngôi cho tới bọn họ Trần thì Huệ Tông mới mẻ xuống tóc.

Quá trình tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng truyền ngôi cho tới bọn họ Trần, vấn đề kể từ sách Đại Việt sử ký toàn thư chép đem ý xác minh là vì Trần Thủ Độ đứng sau và thao túng, tầm quan trọng của Trần Thừa và Lý Huệ Tông trọn vẹn bị lược quăng quật đi:

Xem thêm: plato là ai

Theo cơ, Lý Chiêu Hoàng đăng vương vô mon 6 năm Ất Dậu (năm 1225) và nhượng bộ ngôi vô mon 11, chỉ vỏn vẹn sát nửa năm bên trên ngai rồng vàng.

Sự việc Phùng Tá Chu răn dạy can ko được ghi cụ thể ở Toàn thư tuy nhiên chỉ ghi ở Sử lược, tuy vậy Khi biên chép về sự việc việc nhượng bộ ngôi thì Ngô Sĩ Liên vẫn loại gián tiếp xác nhận mẩu truyện Phùng Tá Chu răn dạy Huệ Tông nhượng bộ ngôi bọn họ Trần: "Các quan tiền bấy giờ không người nào suy nghĩ gì cho tới xã tắc, làm cho Phùng Tá Chu viện dẫn việc Lữ hậu và Võ hậu thực hiện cớ tuy nhiên trở thành đi ra việc Chiêu Hoàng nhượng bộ ngôi cho tới bọn họ Trần, ấy là người dân có tội với bọn họ Lý". Như vậy chứng minh vấn đề Phùng Tá Chu tác động chuyện Huệ Tông ra quyết định lựa chọn Trần Cảnh thực hiện rể kể từ Sử lược là đúng chuẩn. Sách Khâm toan Việt sử thông giám cương mục đem tiếng đánh giá và nhận định rằng:

Nửa đời sau[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Khi nhượng bộ ngôi, Lý Chiêu Hoàng được lập thực hiện nương nương, phát triển thành vị nương nương trẻ em tuổi hạc nhất vô lịch sử dân tộc, vì thế Khi cơ bà mới mẻ 8 tuổi hạc. Bà cộng đồng sinh sống với Trần Thái Tông rộng lớn 10 năm, không tồn tại biên chép gì ví dụ về bà vô xuyên suốt thời hạn này.

Năm Đinh Dậu, Thiên Ứng Chính Bình loại 6 (1237), rộng lớn 10 năm tuy nhiên Thái Tông nằm trong Chiêu Thánh không tồn tại con cái, Thái sư Trần Thủ Độ nằm trong Thiên Cực công chúa lo sợ kinh hoàng huyết tộc hoàng thất bị đứt đoạn, nên nghiền Thái Tông cần quăng quật Chiêu Thánh nhằm lấy chị dâu là Thuận Thiên Công chúa đang xuất hiện bầu 3 mon. Trần Thái Tông cảm nhận thấy chuyện này hổ ngượng ngập, đang được tối trốn ngoài kinh trở thành nhằm lên gặp gỡ sư Phù Vân ở Yên Tử nương nhờ. Trần Thủ Độ một vừa hai phải dụ dỗ một vừa hai phải khiến cho mức độ nghiền, ở đầu cuối Thái Tông cũng cần Chịu nghe theo gót. Thuận Thiên Công chúa được lập thực hiện nương nương thay cho thế, Chiêu Thánh bị giáng thực hiện "công chúa" - tức sản phẩm nước ngoài mệnh phụ^[9]. Vì chuyện này, Hoài vương vãi Trần Liễu nổi loàn ở sông Cái, nhiều năm nhiều mon không ngừng nghỉ. Cuối nằm trong, Trần Liễu cho tới van Thái Tông ân xá tội, nhị đồng đội ôm nhau khóc thảm thiết. Sau cơ, Liễu được thay đổi phong hiệu thực hiện "An Sinh vương" (安生王), được ban những vùng Yên Sinh, Yên Phụ, Yên Dưỡng, Yên Hưng, Yên Bang thực hiện ấp thang mộc (nay nằm trong nhị thị trấn Đông Triều và Yên Hưng, tỉnh Quảng Ninh). Những tướng tá sĩ và binh lính theo gót Trần Liễu làm mưa làm gió đều bị xử tử^[10].

Từ ấy cho tới rộng lớn trăng tròn năm tiếp theo, chủ yếu sử ko hề trình bày hành trạng của bà. Sách "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" của Lê Thái Dũng đem trình bày về một truyền thuyết rằng Chiêu Thánh sau thời điểm bị giáng vẫn xuống tóc bên trên miếu Linh Tiên của xóm Giao Tự (nay nằm trong xã Kim Sơn, thị trấn Gia Lâm, Hà Nội), tuy nhiên văn bạn dạng minh chứng cực kỳ mơ hồ^[11]. Năm Mậu Ngọ, Nguyên Phong năm loại 8 (1258), sau trận chiến với quân team Mông Cổ trong đợt người Nguyên vô cướp, Trần Thái Tông gả Chiêu Thánh cho tới quan tiền Ngự sử trung tướng tá Lê Phụ Trần, vốn liếng thương hiệu Lê Tần (黎秦), người Ái Châu^{[chú quí 11]}, vì thế đem công phò canh ty căn nhà Vua nên được Thái Tông ban thương hiệu "Phụ Trần" (có nghĩa canh ty bọn họ Trần) và ban cho tới chức Ngự sử đại phu, sách An Nam chí lược ghi Lê Phụ Trần được phong "Nhập nội Phán thủ" (入內判首) và còn được ban tước đoạt "Bảo Văn hầu" (保文侯)^[12]. Khi ra quyết định ban hít, Thái Tông còn nói: "Trẫm không tồn tại khanh, thì đâu đem thời buổi này. Khanh hãy nỗ lực nhằm nằm trong được hoàn hảo vẹn về sau"^[13].

Đầu năm Mậu Dần, niên hiệu chỉ bảo Phù loại 6 (1278), mon 3, Chiêu Thánh Công chúa Lý thị khuất, lâu 61 tuổi hạc. Bà khuất sau sát một năm tròn xoe đối với Trần Thái Tông (qua đời năm 1277). Khi bà Chiêu Thánh được gả cho tới Lê Phụ Trần thì bà vẫn ở vào thời gian năm 40 tuổi hạc, nhị người sinh sống cùng nhau hai mươi năm, sinh đi ra đàn ông là Thượng vị hầu Lê Tông, đàn bà là Ứng Thụy Công chúa thương hiệu là Khuê. Chính sử ko chép điểm chôn cất và lễ thức của bà Chiêu Thánh, và mặc dù Khi khuất bà vẫn đơn thuần "Chiêu Thánh Công chúa", tuy nhiên hậu thế vẫn thông thường gọi bà theo gót tôn hiệu "Lý Chiêu Hoàng".

Nhìn nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Cuộc đời của Lý Chiêu Hoàng thông thường được nom nhận là thảm kịch Khi phát triển thành con cái rối chủ yếu trị khi còn vượt lên nhỏ. Có một vài chủ ý việc đền rồng Lý Bát Đế (tức Đền Đô) chỉ thờ 8 vị hoàng thượng căn nhà Lý là vì thế sập tội Lý Chiêu Hoàng làm mất đi căn nhà Lý, đôi khi còn nhận định rằng người đương thời lên án và coi trách cứ nhiệm trọn vẹn bởi Lý Chiêu Hoàng. Trước đôi mắt, địa thế căn cứ vô cuốn sách chủ yếu sử số 1 của VN là Đại Việt sử ký toàn thư được biên soạn vô thời Lê sơ, dương gian Lê đánh giá việc triều Lý thất lạc trọn vẹn bởi số trời tuy nhiên ko cần là lỗi một cá thể kể từ Lý Chiêu Hoàng. Sử gia Ngô Sĩ Liên Khi bàn về sự việc này còn có nói:

Bên cạnh cơ, về sự việc tái mét hít của Chiêu Hoàng tuy nhiên người sáng tác là Trần Thái Tông, sách Toàn thư chê trách cứ nặng nề tiếng việc căn nhà Vua đem bà là phu nhân cũ, không chỉ có vậy còn là một Cựu hoàng thượng, gả cho tới Lê Phụ Trần là tụi tôi. Ngô Sĩ Liên ghi chép gay gắt: "Vua tôi căn nhà Trần khinh thường đạo phu nhân ck lại thấy ở trên đây lượt nữa".

Sự việc sau chết choc của Lý Chiêu Hoàng nối tiếp được vọng gác thổi với thật nhiều truyền thuyết. Sách Việt sử chi phí án, một cuốn sử đời Lê trung hưng bởi Ngô Thì Sĩ biên soạn vẫn đem chép lại thuyết dân lừa lọc rằng bà vẫn nhảy hồ nước tự động sát. Nguyên văn: "Bà Chiêu Thánh thất lạc. Bà đã biết thành giáng là Công chúa, rồi gả cho tới Phụ Trần, lúc ấy thất lạc vẫn 61 tuổi hạc. Hiện ni ở tỉnh Bắc Giang, đem váy Minh Châu, thân của váy đem phiến đá vĩ đại, người tớ để lại rằng bà Chiêu Thánh cắp hòn đá nhảy xuống váy tuy nhiên bị tiêu diệt, bên trên bờ váy đem miếu Chiêu Hoàng. Đó là thổ dân điểm cơ bênh vực hồi mộ cho tới bà Chiêu Hoàng tuy nhiên đưa ra thuyết ấy! Bà Chiêu Hoàng nhất sinh đi ra là kẻ dâm, cuồng, lấy ck ko một vừa hai phải lứa song, đâu còn tiết trinh như tiếng người tớ truyền lại". Do thời đại vẫn trôi qua chuyện, thời kỳ Lê trung hưng vẫn đem ánh nhìn hà khắc rộng lớn với chuyện về Lý Chiêu Hoàng, sát bên chê bai bọn họ Trần như cũ thì cuốn sách này cũng phê phán Lý Chiêu Hoàng rất rộng trong những việc tái mét giá chỉ này. Ngoài đánh giá và nhận định Chiêu Hoàng "nhất sinh là kẻ dâm cuồng" như bên trên, thì còn tồn tại đánh giá khác:

Học fake Lê Thái Dũng vô cuốn "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem ghi lại một tương truyền rằng trước lúc khuất, bà Lý Chiêu Hoàng vẫn về thăm hỏi quê Cổ Pháp (Bắc Ninh) và khuất bên trên cơ. Khi thất lạc, tóc bà vẫn đen thui nhánh, môi vẫn đỏ chót như son, má vẫn tươi tắn như hoa đào^[14], cũng vì thế những vấn đề này tuy nhiên trong sách còn trình bày một fake thiết rằng Lý Chiêu Hoàng được gả cho tới Lê Phụ Trần là 1 "thế thân", tuy nhiên Lý Chiêu Hoàng thực tiễn vẫn còn đấy ở vô cung, hoặc vẫn khuất, hoặc vẫn xuống tóc, tuy vậy những điều bên trên tuy nhiên Lê Thái Dũng biên chép đều chỉ mang ý nghĩa truyền mồm của dân lừa lọc, trọn vẹn ko sẽ là triệu chứng cứ. Sau Khi thất lạc, chủ yếu sử ko chép về điểm Lý Chiêu Hoàng được chôn cất, tuy vậy ko biết kể từ khi nào tuy nhiên đem vấn đề rằng Lý Chiêu Hoàng được chôn cất ở bìa rừng Báng, phía tây Thọ Lăng Thiên Đức (nơi chôn cất của những vị Vua căn nhà Lý), vì vậy dương gian sau lập đền rồng thờ gọi là Long Miếu (đền Rồng) - lúc này bên trên Đình Bảng, thị xã Từ Sơn, (tỉnh Bắc Ninh)^[15]. Cũng theo gót Lê Thái Dũng, sở dĩ Lý Chiêu Hoàng ko được thờ cộng đồng bên trên đền rồng Đô tuy nhiên cần thờ riêng rẽ vì thế bà là kẻ bị coi là đem tội với dòng tộc Lý Khi nhằm thất lạc căn nhà Lý^[14].

Nhà thơ Tản Đà đem bài xích thơ Vịnh Lý Chiêu Hoàng như sau:

Quả núi Tiên Sơn đem lưu giữ công

Mà em lấy nước nhằm theo gót chồng

Ấy ai tinh ranh tài dan díu

Những chuyện hoa tình đem biết không?

Một gốc mận già^{[chú quí 12]} thôi cũng phải

Hai trăm năm lẻ thế là xong

Hỏi thăm hỏi sư cụ miếu Chân Giáo

Khách khứa căn nhà ai áo nón nhộn nhịp.

Ở Từ Sơn (Bắc Ninh) vẫn còn đấy câu ca dao thác tiếng Chiêu Hoàng trách cứ Trần Cảnh về sự việc này:

Trách người quân tử bạc tình

Chơi hoa rồi lại bẻ cành buôn bán rao!^[16]

Hậu duệ[sửa | sửa mã nguồn]

• Với Trần Thái Tông Trần Cảnh (có ngờ vấn):

1. Hoàng hoàng thái tử Trần Trịnh (陳鄭), ko ghi rõ rệt là Chiêu Hoàng sinh đi ra ở ngẫu nhiên sách sử nào là. Trong sách Toàn thư, Thái tử Trịnh ko được ghi năm sinh tuy nhiên chỉ ghi hôm ấy thất lạc, Ngô Sĩ Liên bèn cho là "vừa sinh đi ra vẫn mất", chứ trọn vẹn ko chắc hẳn rằng Thái tử là một vừa hai phải sinh vẫn thất lạc, càng ko nói đến việc Thái tử bởi Chiêu Hoàng sinh ra^[17].

• Với chỉ bảo Văn hầu Thiếu sư Lê Phụ Trần:

1. Lê Tông (黎琮)^[18], đàn ông độc nhất, được ban tước đoạt Thượng vị hầu. Có suy luận đấy là chỉ bảo Nghĩa vương vãi Trần Bình Trọng.
2. Ứng Thụy công chúa, thương hiệu Khuê (珪)^[18], đàn bà độc nhất. Không rõ rệt hành trạng. Tiểu thuyết của Lê Thái Dũng gọi là "Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió" đem vấn đề ghi vô "Niên biểu Lý Chiêu Hoàng" rằng công chúa lấy Trạng vẹn toàn Trần Cố, quê quán ở xã Phạm Triền, thị trấn Thanh Miện, phủ Hạ Hồng, lộ Hải Đông (nay là thôn Phạm Lý, xã Ngô Quyền, thị trấn Thanh Miện, Hải Dương), đỗ Kinh trạng vẹn toàn khoa Bính Dần. Hiện ko rõ rệt Lê Thái Dũng lấy vấn đề này ở đâu.

Quan hệ với Trần Bình Trọng[sửa | sửa mã nguồn]

Không đem bất kì biên chép lịch sử dân tộc nào là thân thiết Lý Chiêu Hoàng với Trần Bình Trọng đem mối liên hệ ruột rà gì hay là không.

Sách Toàn thư chỉ nói: "Vương (tức chỉ bảo Nghĩa vương vãi Trần Bình Trọng) là loại dõi Lê Đại Hành", và PGS. Tiến sĩ Trần chống Chí vô cuốn "Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn" vẫn phụ thuộc "Lê triều miệu duệ" và "Cổ Mai bi ký" nhằm giả thiết Trần Bình Trọng là con cái của Lê Phụ Trần, và Trần chống Chí nhấn mạnh vấn đề "nếu Phụ Trần chỉ lấy 1 mình Chiêu Thánh Công chúa" thì Trần Bình Trọng rất có thể là con cái của Lê Phụ Trần với Lý Chiêu Hoàng^[19]. Nếu thực sự vì vậy, thì Lý Chiêu Hoàng là nước ngoài tổ kiểu nhiều đời của Trần Minh Tông Trần Mạnh - con cháu 4 đời của Trần Thái Tông, vì thế u của Minh Tông là Chiêu Từ Hoàng thái hậu - đàn bà của Trần Bình Trọng.

Xem thêm: năm căn là ai

Trong văn hoá đại chúng[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Nguồn tham ô khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô Sĩ Liên (1697). Đại Việt sử ký toàn thư.
• Khuyết danh (1377). Đại Việt sử lược.
• Lê Tắc. An Nam chí lược.
• Lê Thái Dũng (2008). Giở trang sử Việt. NXB Đại học tập Quốc gia TP Hà Nội.
• Lê Thái Dũng (2011). Lý Chiêu Hoàng - Một đời sóng gió. NXB Văn học tập.
• Trần chống Chi (2005), Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, NXB TP Hà Nội.
• Nguyễn Tường Phượng (1996), Tuyển tập dượt Nguyễn Tường Phượng, NXB Văn học tập.

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Lý Chiêu Hoàng là vị "Nữ hoàng" độc nhất tuy nhiên ko cần là "vị vua nữ giới giới" độc nhất, bởi trước cơ Trưng Trắc vẫn lên thực hiện Nữ vương vãi.
   Việc này rất có thể lý giải như sau: "Nữ vương" và "Nữ hoàng" đều tức là vị quân căn nhà đem nam nữ nữ giới, tuy nhiên hoàng thượng là tước đoạt hiệu song lập và thông thường sẽ là to hơn tước đoạt Vương. Trưng vương vãi là "Nữ vương", còn Chiêu Hoàng là "Nữ hoàng", cả nhị bà đều là kẻ độc nhất đem tước đoạt hiệu của tớ, tuy nhiên cả nhị bà đều là Nữ quân căn nhà của lịch sử dân tộc VN.
2. ^ Các quan tiền Nội thị kiểu như Thị vệ của triều Nguyễn, đều ko cần là kẻ bị thiến (hoạn quan). Lúc này chính sách cung đình vẫn ko vượt lên nóng bức về tính chất "bất khả xâm phạm" của phái nam đáp ứng vô cung.
3. ^ Có chủ ý vì thế Chiêu Thánh là nữ giới nên thời điểm hiện nay xứng đáng lẽ cần gọi là "Hoàng thái nữ", tuy nhiên trong sách Toàn thư đúng chuẩn ghi thương hiệu là "Hoàng thái tử". Nguyên bởi có lẽ rằng chữ "Tử" (子) vốn liếng dĩ vô thời xưa cũng chỉ cả đàn ông láo nháo đàn bà. Ví dụ ấy đem Công tử Khuynh, rồi vô Luận ngữ đem đoạn: "Khổng Tử dĩ kì huynh chi tử thê chi" (孔子以其兄之子妻之), nghĩa "Khổng Tử lấy con gái của anh ý mình gả cho tới [ông Nam Dung]).
4. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔昭聖公主爲皇太子以傳位，帝出家，居大内真教禪寺。昭聖即位，改元天彰有道元年，尊號曰昭皇。
5. ^ Nguyên văn bạn dạng chữ Hán: 冬十月，詔選内外官員子弟充内色役，六火侍宫外，祗侯、内人侍内，日夜番上侍從。
   Chức "Lục hỏa Thị cung ngoại" có lẽ rằng là 6 team (hỏa) trực phía bên ngoài cung, còn "Chỉ hầu" hoặc "Chi hậu", nằm trong "Nội nhân Thị nội", đều là những chức hầu thân mật Thiên tử, trực thuộc khối hệ thống Nội thị sảnh (内侍廳). Hệ thống này tế bào phỏng theo phong cách Hán-Đường, sử dụng cả thái giám (người bị thiến) láo nháo sĩ nhân thông thường, xuất hiện nay khoảng chừng đầu triều Lý^[7]. Do những chức này đáp ứng đem ca riêng rẽ vô tẩm năng lượng điện cá thể ở trong nhà Vua, tuy nhiên hậu phi lại ở chống không giống, nên nên đời xưa ko đề xuất người đảm nhận là thái giám.
6. ^ Đều là những chức quan tiền đảm nhận việc hầu cận hoàng thượng, trực nằm trong Nội thị sảnh.
7. ^ Lưu ý cho những người tra cứu giúp, sách "Đại Việt sử lược" bạn dạng gốc đã biết thành lấy quý phái Trung Quốc cùng với rất nhiều cỗ sử liệu không giống sau quy trình tiến độ Minh nằm trong vào thời gian cuối đời Trần. Tư liệu được xem thêm thời điểm hiện tại thực tế bắt nguồn từ sách "Việt sử lược" được những học tập fake Trung Quốc thuế tập dượt lại rồi biên soạn vô pho đại bách khoa Khâm toan tứ khố toàn thư bên dưới triều đại căn nhà Thanh. Vì vậy tuy nhiên sách này vẫn giáng tước đoạt vị hoàng thất của toàn bộ triều đại VN được biên lại xuống tước đoạt Vương.
8. ^ Cuốn sách Sử lược này được ghi vô đời Trần, vì vậy, ko thể ghi húy của Trần Thái Tông, chỉ rất có thể ghi rời trở thành ["Mỗ"].
9. ^ Bản chữ Hán: 王以女主而幼為憂，召馮佐周謀曰："朕以不德，獲戻於天，絶無繼嗣，傳位於女。以一隂而御羣陽，衆所不與，必致悔亡。以吾觀之，莫若逺法唐堯，近體仁祖，擇其賢者而授之。今所見太尉仲子某，年雖冲幼，相貌非常，必能濟世安民。欲以為子，而主神器。仍以昭王配之。卿等為朕言於太尉。"太祖亦未之信。左輔阮正吏謂太祖曰："阮氏之有國也，賢君六七作，其餘德遺澤，入人也深。一旦遽以異姓為嗣，意其試之以觀我何如耳。茍因而受之，天下必謂太尉實有篡逆之志。"太祖欲從之，上品奉御陳守度曰："左輔之言非也。假如上王有子，反欲遜於二郎，揆之於義，則不可奉詔。今以無嗣，欲擇賢而付之，此乃上王逺法堯舜之真讓，又何疑哉？况天位不可久曠，而上王遜避之意已决，别選他姓為嗣，雖欲不臣事之，其可得乎？且上王以二郎為嗣，乃天意也。天與不取，反受其咎。願太尉熟思之。"冬十二月，命内侍判首馮佐周、内行遣左司郎中陳智宏，將内外文武臣僚，領龍舟，備法駕，赴星罡府，迎我太宗。以是年十二月初一日受禪，即位於天安殿，尊順貞皇后為太后，降昭王為昭聖王后，改元建中。太上王與其母譚太后出居扶列寺，號惠光禪師。以建中二年八月丙戌，薨於善教寺，廟號惠宗，在位十五年有竒。改元者一，曰建嘉，凡十五年。壽三十三，殯於安華府寳光寺。
10. ^ Ý trình bày Chu Thế Tông Sài Vinh, ông vốn liếng là trái đất anh của Sài thị - phu nhân Chu Thái Tổ đời Ngũ đại Thập quốc. Về sau Sài Vinh được tạo con cái nuôi của Chu Thái Tổ, nối căn nhà Chu.
11. ^ Học fake Trần chống Chi địa thế căn cứ vô "Cổ Mai bi ký" và "Lê triều miêu duệ" nhận định rằng Lê Tần là con cái của danh tướng tá Lê Khâm - người dân có công canh ty Trần Thái Tổ Trần Thừa tiến công dẹp Hoài Đạo vương vãi Nguyễn Nộn. tin tức này vẫn đơn thuần phụ thuộc bia ký nằm trong phả hệ được biên soạn vô đời sau, trong những lúc những sách đương thời ngoài trình bày Lê Tần là kẻ Ái Châu đi ra thì cũng ko trình bày gì tăng.
12. ^ Mận là chữ "Lý" (李), ám chỉ căn nhà Lý vẫn suy.

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Nhà Lý
• Nhà Trần
• Trần Thái Tông
• Trần Thủ Độ
• Lý Huệ Tông
• Hoàng hậu Thuận Thiên
• Lê Phụ Trần
• Linh Từ Quốc Mẫu
• Trần Liễu

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• Vụ đập nhừ nhằm xây mới mẻ đền rồng thờ Lý Chiêu Hoàng bên trên báo Thanh Niên, đi ra ngày 12 tháng tư năm 2009.