lương thế vinh là ai

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Bạn đang xem: lương thế vinh là ai

Lương Thế Vinh
Bức chân dung học tập fake và ngôi nhà toán học tập Lương Thế Vinh
Sinh	17 mon 8 năm 1441 Vụ Bản, Tỉnh Nam Định, Đại Việt
Mất	2 mon 10 năm 1496 (55 tuổi) Vụ Bản, Tỉnh Nam Định, Đại Việt
Dân tộc	Kinh
Học vị	Trạng nguyên
Trường lớp	Văn Miếu – Quốc Tử Giám
Nghề nghiệp	Học giả nhà toán học
Tác phẩm nổi bật	Đại trở nên Toán pháp Hý phường phả lục
Con cái	Lương Trinh Túc

Lương Thế Vinh (chữ Hán: 梁世榮; 17 mon 8 năm 1441 – 2 mon 10 năm 1496, thương hiệu hiệu là Thụy Hiên) là 1 ngôi nhà toán học tập, thi sĩ và học tập fake người nước ta. Sinh rời khỏi bên trên thị trấn Thiên Bản (nay là thị trấn Vụ Bản), tỉnh Tỉnh Nam Định, ông đỗ trạng vẹn toàn và thực hiện Sái phu vô Hội Tao Đàn bên dưới thời vua Lê Thánh Tông. Ông có tiếng là thiên tài, học tập rộng lớn, tài trí khoáng đạt, được vua và dân quý trọng và được ca tụng là "Trạng Lường". Hai kiệt tác cần thiết vô sự nghiệp của ông là Đại trở nên Toán pháp (biên biên soạn về toán học) và Hý phường phả lục (khảo cứu giúp về hát chèo).^[1]

Cuộc đời[sửa | sửa mã nguồn]

Xuất thân thích và trong thời gian đầu đời[sửa | sửa mã nguồn]

Lương Thế Vinh sinh ngày một mon 8 năm Tân Dậu (tức ngày 17 mon 8 năm 1441) bên trên buôn bản Cao Hương, thị trấn Thiên Bản, Trấn Sơn Nam (nay là thôn Cao Phương, xã Liên chỉ bảo, thị trấn Vụ Bản, tỉnh Nam Định); thương hiệu tự động là Cảnh Nghị, hiệu là Thụy Hiên.^[2] Lúc còn nhỏ, Lương Thế Vinh tiếp tục có tiếng là thiên tài lanh lợi, thời gian nhanh trí. Ông học tập mau nằm trong, mau hiểu nhưng mà nghịch ngợm cũng tương đối tài tình (thích thả diều, câu cá, bẫy chim nằm trong chúng ta trẻ con chăn trâu). Lớn lên, ông học tập càng ngày càng đảm bảo chất lượng và đem cách thức, vừa vặn học tập vừa vặn làm việc, hí hửng nghịch ngợm vui chơi. Ông học tập thâm thúy hiểu rộng lớn, tuy nhiên đem thời hạn thì vẫn thả diều thổi sáo, coi chèo tự do thoải mái. Lúc hí hửng nghịch ngợm, ông còn nảy rời khỏi ý tưởng phát minh tính toán những dụng cụ xung xung quanh bản thân, như chiều dài-chiều cao cây diều, chiều thâm thúy ao hồ nước, chiều rộng lớn sông ngòi, đo bóng mát và chiều lâu năm của cây.^[2]

Đỗ Trạng vẹn toàn và sự nghiệp chủ yếu trị[sửa | sửa mã nguồn]

Năm 1463, tức năm 23 tuổi tác, Lương Thế Vinh đỗ trạng vẹn toàn khoa Quý Mùi niên hiệu Quang Thuận loại 4, đời Lê Thánh Tông; trong những khi Nguyễn Đức Trinh và Quách Đình chỉ bảo theo lần lượt đỗ Thám hoa và Bảng nhãn.^[3][4][5] Ông đem tổng số 32 năm thực hiện quan tiền, từng được thăng cho tới chức Hàn lâm Thị thư chưởng Hàn lâm viện sự (đứng đầu Viện hàn lâm). Bên cạnh đó, Lương Thế Vinh còn được vua tin tưởng kí thác trách nhiệm biên soạn thảo văn kể từ bang kí thác và tiếp đón sứ thần quốc tế. phần lớn bài bác biểu vì thế ông biên soạn gửi cho tới ngôi nhà Minh được vua Minh chấp thuận đồng ý và ca tụng ngợi.^[4]

Bên cạnh việc làm thực hiện quan tiền, Lương Thế Vinh cũng lên đường dạy dỗ học tập bên trên ở Quốc tử giám, Sùng văn quán và Tú lâm viên (những ngôi trường thời thượng thời bấy giờ huấn luyện và giảng dạy nhân tài cho tới khu đất nước). Một số học tập trò của ông đỗ đạt cao như Nguyễn Tất Đại (người Tỉnh Thái Bình, đỗ Tiến sĩ năm 1949), Trần Bích Hoành (người Tỉnh Nam Định, đỗ Thám hoa năm 1847), Trần Xuân Vinh (người Tỉnh Nam Định, đỗ Tiến sĩ) và Lương Đắc phẳng (người Thanh Hóa, đỗ Bảng nhãn năm 1499). Cá nhân Lương Đắc phẳng về sau phát triển thành thầy dạy dỗ học tập của Nguyễn Bỉnh Khiêm.^[6]

Sự nghiệp văn hoa và biên soạn[sửa | sửa mã nguồn]

Không chỉ dạy dỗ toán ở Tú lâm viên, ông còn lưu giữ chức Cấp sự trung khoa công (chức quan tiền thường xuyên tham khảo việc tạo nên tác những dự án công trình như hoàng cung, thông thường đài, trở nên quách, đàng sá, kênh mương...) Vì trình độ cần dùng toán học tập, ông tiếp tục tổ chức biên soạn nhị cuốn sách vấn đề toán học tập là Đại trở nên Toán pháp (cuốn sách giáo khoa toán thứ nhất của Việt Nam) và Khải minh Toán học.^[7][8][9] Thời bấy giờ, khí cụ đo lường và tính toán ở Đại Việt còn lạc hậu, túng thiếu nàn (chủ yếu hèn là bấm châm ngón tay hoặc người sử dụng sợi thừng đem nút thắt nhằm đếm). Do cơ Lương Thế Vinh tiếp tục chế rời khỏi bàn tính gẩy - cái bàn tính thứ nhất của nước ta. Lúc đầu ông nặn những hòn bi vì chưng khu đất đem khoan lỗ ở thân thích, xâu vô một chiếc đũi, những xâu buộc cạnh nhau trở nên 1 bàn tính. Về sau ông nâng cấp dần dần những "viên tính" vì chưng khu đất trở nên những châm trúc ngắn ngủi, rồi cho tới những viên tính được làm bằng gỗ tô màu sắc không giống nhau nhằm dễ dàng tính, dễ dàng ghi nhớ.^[9]

Ngoài rời khỏi, Lương Thế Vinh còn là một người thông tỏ thâm thúy về hát chèo. Ông nằm trong Thân Nhân Trung và Đỗ Nhuận tiếp tục biên soạn nhị cỗ Đồng văn và Nhã nhạc người sử dụng vô quốc lễ và triều hội. Nhờ nghiên cứu và phân tích hàng nghìn vở chèo, ông tiếp tục biên soạn rời khỏi cuốn Hý phường phả lục^[a] ghi lại những khoán ước của phường chèo, kịch phiên bản và thao diễn xuất, cơ hội tiến công rỗng chèo, cách thức múa và hát. Năm 1501 (tức 5 năm sau thời điểm ông mất), các bạn ông là Quách Hữu Nghiêm tiếp tục đề tựa và đem in kiệt tác này.^[9]

Lương Thế Vinh lưu giữ chức Sái phu (chức danh thường xuyên phê bình, thay thế thơ) vô hội Tao Đàn của vua Lê Thánh Tông.^[11] Trong hội, ông từng rất nhiều lần dìm họa với vua Lê như bài bác "Tướng sĩ ghi nhớ nhà" và "Động Lục Vân". Ông nằm trong Thân Nhân Trung, Đỗ Nhuận và Đào Cử còn biên soạn nhiều bài bác ký, văn bia ở Văn Miếu và Chùa Một Cột.^[12]

Ông được nghĩ rằng người sáng tác của Thập giới Cô hồn Quốc Ngữ văn (hay Phật kinh Thập giới).^[b] Đây là áng văn Nôm cổ bao gồm một quãng mở màn và 10 đoạn nói đến 10 giới cô hồn: Thiền tăng, đạo sĩ, quan tiền liêu, nho sĩ, thiên văn-địa lý, danh y, tướng mạo quân, hoa nương, thương cổ và đãng tử.^[15] Vì sáng sủa tác Phật kinh Thập giới, Lương Thế Vinh bị chúng ta người cùng cơ quan (nhà nho) cười cợt chê^[13] và ông ko được lập thông thường thờ vô văn miếu Khổng Tử.^[16][17][18]

Xem thêm: chú cường là ai

Những năm cuối đời[sửa | sửa mã nguồn]

Vào trong thời gian cuối đời, Lương Thế Vinh về hưu và quay trở về quê ngôi nhà, nhằm mục đích đem thời hạn rảnh rỗi sinh sống yên tĩnh tĩnh ở quê nhà và thực hiện những việc hữu ích trước lúc tổn thất. Mỗi ngày, ông leo núi, thả diều, xem sách, hí hửng nghịch ngợm với những cố lão ở vùng quê. Ông thậm chí còn còn lên đường thâm thúy nghiên cứu và phân tích về đạo Phật, viết lách ghi chú nhiều kinh Phật và đề tựa cho tới in nhiều kiệt tác Phật học tập như Nam tông tự động pháp đồ và Thiền môn giáo khoa^[c] ở trong phòng sư Thường Chiếu thời Lý.^[19] Lương Thế Vinh tổn thất ngày 26 mon 8 năm Bính Thìn (tức ngày 2 mon 10 năm 1496) bên trên quê ngôi nhà, lâu 55 tuổi tác.^[19] Sau khi tổn thất, Lương Thế Vinh được thờ làm phước thần. Tên ông được tự khắc ghi bên trên thơ văn, kí, bia, giáo khoa ngôi nhà miếu, văn kể từ kí thác bang... vì thế những kiệt tác nhưng mà ông viết lách nặng trĩu về tính chất quan tiền phương, tôn giáo.^[1] Dân buôn bản bên trên xã Liên chỉ bảo, thị trấn Vụ Bản (quê mùi hương ông) cũng xây đắp thông thường thờ điểm trên đây nhằm ghi ghi nhớ công ơn của Lương Thế Vinh.^[20]

Đời tư[sửa | sửa mã nguồn]

Lương Thế Vinh tiếp tục kết duyên với phụ nữ của thầy dạy dỗ học tập. Trong cuốn Những côn trùng tình có tiếng vô truyền thuyết và lịch sử vẻ vang Việt Nam (2009), người sáng tác Hà Phạm đem biên chép côn trùng tình của Lương Thế Vinh với 1 cô khoét nhưng mà ông bắt gặp năm trăng tròn tuổi tác bên trên một gánh chèo tổ chức triển khai ở quê ông. Sau khi cô tổn thất, "Trạng Lường" vô nằm trong xót thương nên thực hiện bài bác văn điếu, rồi cho tới lập miếu thờ cho tới cô bên trên giáp Nhất của buôn bản Cao Hương, được dân buôn bản gọi là miếu Ả Đào còn thôn đem ngôi miếu thì gọi là Đào thôn hoặc thôn Đầu.^[21] Bên cạnh đó, ông cũng đều có một côn trùng tình ngắn ngủi ngủi với 1 cô nàng thương hiệu Thi Liệu ở phố Hàng Đào, trong những lúc ông lên kinh tham gia dự thi.^[22] Ông mang 1 người đàn ông thương hiệu là Lương Trinh Túc, từng lưu giữ chức Hiến sát sứ ở Thanh Hóa.^[23]

Đón nhận[sửa | sửa mã nguồn]

Đương thời[sửa | sửa mã nguồn]

Học fake đương thời là Lê Quý Đôn ca tụng Lương Thế Vinh là "người tài hoa danh vọng bậc nhất".^[1] Trong bài bác văn điếu Lương Thế Vinh, vua Lê Thánh Tông tiếp tục viết: "Khuất ngón tay kêu ca tài loại thế/Lấy ai thực hiện Trạng nước Nam ta".^[24]

Thời hiện nay đại[sửa | sửa mã nguồn]

Trong cuốn Thần đồng xưa của nước ta, người sáng tác Quốc Chấn ca tụng ngợi kỹ năng đo lường và tính toán xuất bọn chúng của Lương Thế Vinh: "Ngày ni, phương pháp tính độ cao của cây nhưng mà Lương Thế Vinh vận dụng kiên cố học viên ko lấy gì thực hiện kỳ lạ. Nhưng từ thời điểm cách đó ngay sát 5 thế kỷ thì việc Lương Thế Vinh tính được tỷ trọng độ cao của cây và cái gậy gộc vì chưng tỷ trọng bóng của bọn chúng bên trên mặt mũi khu đất là 1 tạo ra, thể hiện nay việt nam ở thế kỷ 15 tiếp tục đem ngôi nhà toán học tập tràn tài năng".^[25][26] Trong cuốn Những người thầy vô sử Việt, người sáng tác Nguyễn Huy Thắng ví Lương Thế Vinh là "người thầy không giống từng thầy", nhận định rằng ý kiến dạy dỗ của ông rất khác những người dân các bạn đồng tráng lứa. Ông công ty trương nhằm học tập trò học hành thường xuyên tâm, tuy vậy cũng khuyến nghị kết phù hợp với vui chơi tự do thoải mái, thân mật và gần gũi với những người dân, thả mình với vạn vật thiên nhiên và cần thăm dò từng cơ hội áp dụng kỹ năng và kiến thức tiếp tục học tập vô cuộc sống thường ngày.^[26] Trong cuốn sách thiếu hụt nhi Trạng vẹn toàn nước ta - đạo học tập của những người xưa, group người sáng tác Ban Mai nhận định rằng Lương Thế Vinh, Mạc Đĩnh Chi và Mạc Hiển Tích là những người dân bịa chân móng cho tới nền toán học tập Đại Việt: "Qua những luật lệ tính với số 0, Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh xác minh trần gian đem những vật toàn mãn thực sự... phần lớn Trạng vẹn toàn tiếp tục cải cách và phát triển và bổ sung cập nhật những tư tưởng toán học tập này tạo thành một phe phái toán học tập Đại Việt."^[27]

Năm 2011, ngôi nhà sử học tập Dương Trung Quốc xác minh bên trên Hội thảo khoa học tập "Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh – Thân thế và sự nghiệp": hình hình ảnh trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh còn sinh sống mãi vô tiềm thức người xem vì chưng truyền thuyết và giai thoại về cuộc sống, sự nghiệp, tài đức và lòng yêu thương nước, yêu thương dân của ông.^[28] Trong cuốn Danh nhân Hà Nội (2004), người sáng tác kiêm ngôi nhà sử học tập Vũ Khiêu đã nhận được lăm le văn thơ của Lương Thế Vinh "nhìn cộng đồng thể hiện nay thâm thúy tư tưởng yêu thương nước, thương dân, chán ghét bọn quan tiền lại tham lam nhũng, mến cuộc sống thường ngày cao quý, thân mật và gần gũi với dân quê".^[12] Trong Việt Nam Phật giáo sử lược, học tập fake và ngôi nhà nghiên cứu và phân tích Phật học tập Nguyễn Lang ghi nhận Lương Thế Vinh là người sáng tác Phật giáo độc nhất ở thế kỷ 15,^[29] và ca tụng ông là "nhà trí thức đảm đang nhất của thời đại Lê Thánh Tông".^[30]

Biệt danh "Trạng Lường"[sửa | sửa mã nguồn]

Nhờ đảm bảo chất lượng tính toán và đo lường và tính toán, Lương Thế Vinh đã và đang được ca tụng là Trạng Lường.^[26][31] Tiến sĩ Nguyễn Hữu Tâm, vẹn toàn giám đốc Thư viện Viện sử học tập nước ta từng giải thích về biệt danh "Trạng Lường" của ông: "Người tao gọi Lương Thế Vinh là 'Trạng Lường' vì thế loại nhất, ông đảm bảo chất lượng đo lường và tính toán và tính toán, vậy cho nên chữ 'Lường' tức thị tính toán. Mặt không giống, chữ "Lường" Tức là bọn họ Lương, thế nên những lúc nhắc tới 'Trạng Lường', ai ai cũng suy nghĩ cho tới Lương Thế Vinh, trạng vẹn toàn của thời Lê Thánh Tông".^[32]

Di sản và hình ảnh hưởng[sửa | sửa mã nguồn]

Ngày ni, nhiều trên phố và ngôi trường học tập từng nước ta được bịa theo gót thương hiệu Lương Thế Vinh.^[24] Qua nhiều triều đại phong con kiến, thông thường thờ Lương Thế Vinh bên trên Vụ Bản, Tỉnh Nam Định (quê mùi hương ông) được rất nhiều ngôi nhà khoa giáp cho tới viếng thăm, đề thơ ca tụng, thực hiện câu đối cúng, như Đỗ Quang Dần, Phạm Đạo Phú, Phạm Văn Nghị, Nguyễn Khuyến; người dân Tỉnh Nam Định gọi điểm đấy là thông thường "cụ Trạng".^[24] Năm 1990, thông thường thờ được thừa nhận là di tích lịch sử văn hóa truyền thống lịch sử vẻ vang cấp cho vương quốc.^[26][33]

Nhân kỷ niệm 570 năm ngày sinh Lương Thế Vinh, ngày 28 mon 8 năm 2011, Hội Khoa học tập Lịch sử nước ta và Ban liên hệ bọn họ Lương nước ta tiếp tục kết hợp tổ chức triển khai Hội thảo khoa học tập "Trạng vẹn toàn Lương Thế Vinh – Thân thế và sự nghiệp" bên trên Văn Miếu – Văn Miếu, Thành Phố Hà Nội với việc nhập cuộc của phần đông member bọn họ Lương và giới sử học tập bên trên từng nước ta.^[28][34][35] Cuốn Đại trở nên Toán pháp vì thế ông biên soạn là cuốn sách giáo khoa toán thứ nhất ở nước ta,^[9] được dùng thực hiện sách dạy dỗ toán cho tất cả những người Việt đến tới tận thế kỷ 19.^[36][37] Bên cạnh đó ông còn là một người chế rời khỏi cái bàn tính thứ nhất của nước ta.^[24][34][37] Cuốn Lịch sử Việt Nam, tập dượt 1 (1971) tiếp tục ghi nhận Hý phường phả lục của Lương Thế Vinh xuất phiên bản năm 1501 "có thể xem như là kiệt tác lý luận thứ nhất về nghệ thuật và thẩm mỹ kịch hát truyền thống cổ truyền. Tác fake tiếp tục tổng kết kinh nghiệm tay nghề và nêu lên những nguyên lý đem đặc thù lý luận về nghệ thuật và thẩm mỹ màn trình diễn, thao diễn viên, múa hát và tiến công rỗng."^[9]

Xem thêm: dream là ai

Tác phẩm[sửa | sửa mã nguồn]

Toán học

• Đại trở nên Toán pháp
• Khải minh Toán học

Lịch sử hát chèo

• Hý phường phả lục

Phật học

• Thập giới Cô hồn Quốc Ngữ văn (hay Phật kinh Thập giới)
• Thiền môn Khoa giáo

Ghi chú[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Tài liệu trích dẫn[sửa | sửa mã nguồn]

• Vũ Khiêu (2004). Danh nhân Hà Nội. 1. Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Thành Phố Hà Nội.
• Phan Huy Chú (1992). Lịch triều hiến chương loại chí. 3. Thành Phố Hà Nội, Việt Nam: Nhà xuất phiên bản Khoa học tập xã hội.
• Hoàng Chương Dương; Phương Thủy; Trần dựa Giao (2000). Danh nhân văn hóa truyền thống Nam Định. Sở văn hóa truyền thống vấn đề Tỉnh Nam Định.
• Quốc Chấn (2006). Thần đồng xưa của nước ta. Thanh Hóa: Nhà xuất phiên bản Thanh Hóa.
• Nguyễn Lang (2000). Việt Nam Phật giáo sử luận (PDF). 1+2. Thành Phố Hà Nội, Việt Nam: Nhà xuất phiên bản Văn học tập.
• Trần Văn Giáp (1964). Vài chủ ý về Thương Nam Dư Hạ Tập: Một cuốn sách điền lệ triều Lê (PDF). Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Đại học tập vương quốc Thành Phố Hà Nội.

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Volkov, Alexei (2002), “On the Origins of the Toan phap mềm thanh”, vô Samplonius, Yvonne Dold; Dauben, Josephn W. (biên tập), From Đài Loan Trung Quốc vĩ đại Paris: 2000 Years Transmission of Mathematical Ideas, Franz Steiner Verlag, tr. 369–410, ISBN 978-3-515-08223-5
• Volkov, Alexei (2009), “Mathematics and Mathematics Education in Traditional Vietnam”, vô Robson, Eleanor; Stedall, Jacqueline (biên tập), The Oxford Handbook of the History of Mathematics, Oxford: Oxford University Press, tr. 153–76, ISBN 978-0-19-921312-2
• Volkov, Alexei (2016), “Mathematics in Vietnam”, vô Selin, Helaine (biên tập), Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (ấn phiên bản 3), Berlin: Springer-Verlag, tr. 2818–2833, ISBN 978-94-007-7748-4

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

• “Toán học tập nước ta thời kỳ Trung đại”. Tia Sáng. 27 tháng bốn năm 2020. Bản gốc tàng trữ ngày 27 mon 5 năm 2021. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023. (bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov vô Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm nhâm thìn, pp. 2818-2833)
• “Sách toán nước ta hiện nay tồn”. Tia Sáng. 11 mon 5 năm 2020. Bản gốc tàng trữ ngày 13 mon 5 năm 2020. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023. (phần tiếp sau phiên bản dịch Mathematics in Vietnam của A. Volkov vô Encyclopaedia of the History of Science, Technology, and Medicine in Non-Western Cultures (Helaine Selin Editor), Third Edition, Springer, năm nhâm thìn, pp. 2818-2833).
• Lương Thế Vinh bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
• “Tài tía Trạng Lường”. Nhân Dân. 14 mon 7 năm 2005. Bản gốc tàng trữ 26 mon 12 năm 2005. Truy cập ngày 4 mon 8 năm 2023..