lã bất vi là ai

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Bạn đang xem: lã bất vi là ai

Văn Tín hầu 文信侯
Thừa tướng mạo Trung Quốc (chi tiết...)
Tướng quốc nước Tần
Tại vị	249 TCN - 237 TCN
Tiền nhiệm	Thái Trạch
Kế nhiệm	Lý Tư
Thông tin yêu chung
Sinh	292 TCN Bộc Dương, Hà Nam
Mất	235 TCN quận Tam Xuyên, nước Tần
Thê thiếp	Triệu Cơ (thiếp)
Tên giàn giụa đủ Lã Bất Vi (呂不韋)
Tước hiệu	Văn Tín hầu (文信侯)

Lã Bất Vi (Giản thể: 吕不韦; phồn thể: 呂不韋; 292 TCN - 235 TCN) là 1 trong thương nhân người nước Vệ, sau trở nên Tướng quốc của nước Tần thời Chiến Quốc. Ông có tiếng nhập lịch sử dân tộc về buôn quan lại phân phối tước đoạt, xoay trở kể từ người kinh doanh thông thường trở nên một chủ yếu trị gia đem tác động.

Xuất thân thiết kể từ doanh nhân, ông được lựa chọn lưu giữ chức Tướng quốc nhập 13 năm cùng với nước Tần, trở nên một chủ yếu trị gia trứ danh đương thời. Với tư tưởng 「Kiêm Nho Mặc, thích hợp Danh Pháp; 兼儒墨，合名法」, ông hiệp lực biên soạn nên Lã Thị Xuân Thu, căn nhà trương chủ yếu trị một cơ hội đặc biệt đem chuyên nghiệp hóa. Những trở thành trái ngược này khiến cho ông trở nên một hình tượng của phái Tạp gia - một trong các Cửu Lưu thập gia thời Tiên Tần. Khi lưu giữ chức, ông căn nhà trương xâm chiếm Đông Chu, Triệu nằm trong Vệ, há Tam Xuyên, Thái Nguyên và Đông Quận, so với cơ nghiệp căn nhà Tần đem trở thành trái ngược rộng lớn lao. Sau nằm trong, vì như thế sự vụ chủ nghĩa Lao Ái nhưng mà Lã Bất Vi bị liên lụy, sau cùng bị chủ yếu Doanh Chính xay buộc húp dung dịch độc tự động sát.

Có thuyết bảo rằng ông là phụ thân của Doanh Chính, tức Tần Thủy Hoàng, vị hoàng thượng trước tiên của Trung Hoa, tuy vậy thuyết này vẫn không được kiểm hội chứng và còn nhiều điểm xích míc. Các GS John Knoblock và Jeffrey Riegel, nhập bạn dạng dịch Lã Thị Xuân Thu của mình, gọi mẩu chuyện này "rõ ràng là sai, nhằm mục đích mục tiêu bỉ báng Bất Vi và xúc phạm hoàng thượng đầu tiên"^[1].

Thân thế[sửa | sửa mã nguồn]

Lã Bất Vi là kẻ nước Vệ, ni nằm trong điểm phía Nam của Bộc Dương, tỉnh Hà Nam. Sách Chiến Quốc sách lại phát biểu ông sinh rời khỏi ở Dương Địch (猴阳) ở nước Hàn. Xuất thân thiết tầm thông thường, Lã Bất Vi là 1 trong thương nhân, nhờ kinh doanh thành công xuất sắc nên đặc biệt phú quý.

Năm loại 40 đời Tần Chiêu Tương vương vãi (267 TCN), Điệu Thái tử tổn thất. Năm loại 42 (265 TCN), ngôi Thái tử còn khuyết, nên Tần vương vãi mang đến con cái loại là An Quốc quân công tử Trụ thực hiện Thái tử. An Quốc quân đem rộng lớn đôi mươi người con cái và nhiều phu nhân, nhập cơ người phu nhân được yêu thương nhất được lập thực hiện chủ yếu phu nhân, gọi là Hoa Dương phu nhân. Phu nhân không tồn tại con cái, nhưng mà một người con cái của An Quốc quân là Dị Nhân sinh rời khỏi vì như thế thị thiếp Hạ Cơ ko được yêu thương quý, nên Dị Nhân cần thực hiện con cái tin yêu của Tần ở nước Triệu. Tần bao nhiêu phiên tấn công Triệu, nên Triệu ngược đãi Dị Nhân.

Lã Bất Vi ở Hàm Đan nước Triệu, nhìn thấy Dị Nhân bèn nảy rời khỏi ý mong muốn chung Dị Nhân thực hiện người nối nghiệp nước Tần nhằm bạn dạng thân thiết bản thân tiến thủ thân thiết, bèn dữ thế chủ động kết gửi gắm với Dị Nhân. Lã Bất Vi fake mang đến Dị Nhân năm trăm cân nặng vàng chi tiêu và sử dụng và đãi tân khách hàng. Rồi lấy chi phí mua sắm của bảo bối kỳ lạ, lấy sang trọng Tần, nài trình làng người chị Hoa Dương phu nhân nhằm dưng những vật ấy mang đến Hoa Dương phu nhân. Nhân cơ, Lã Bất Vi kể Dị Nhân tài chất lượng, khéo léo, gửi gắm với những người những nước, bằng hữu từng thiên hạ. Hoa Dương phu nhân không tồn tại con cái, Bất Vi khuyên nhủ nhận Dị Nhân thực hiện con cái nuôi. Hoa Dương phu nhân nghe theo dõi, nhập nài An Quốc quân lập Dị Nhân thực hiện quá tự động. Danh giờ đồng hồ Dị Nhân kể từ cơ càng nổi với chư hầu.

Bấy giờ, Lã Bất Vi mang trong mình một người thiếp là Triệu Cơ, đàn hoặc múa chất lượng và đem sắc đẹp. Một hôm, Bất Vi chào Dị Nhân cho tới căn nhà, sai Triệu Cơ rời khỏi sụp rượu. Dị Nhân lấy lòng say sưa, Lã Bất Vi ngay lập tức dưng Triệu Cơ mang đến Dị Nhân. Năm Chiêu Tương vương vãi loại 48 (259 TCN), mon giêng, Triệu Cơ sinh hạ một đàn ông, đó là Doanh Chính.

Các sử gia vẫn luôn luôn giành cãi về sự việc Doanh Chính là con cái của Lã Bất Vi^[2] hoặc Dị Nhân,^[1][3] vì như thế ko loại trừ kỹ năng Triệu Cơ vẫn mang bầu với Lã Bất Vi từ xưa. Tuy nhiên, học tập fake đời căn nhà Thanh là Lương Ngọc Thằng (梁玉繩) nhận định rằng ở trên đây đem điểm xứng đáng ngờ. Căn cứ vẹn toàn văn nhưng mà Tư Mã Thiên chép nhập Sử ký về sự việc Triệu Cơ sinh hạ, đem ghi: [Cơ tự động nặc hữu thân thiết, chí đại kỳ thời, tử sinh Chính; 姬自匿有身，至大期時，生子政]. Trong số đó, "Đại kỳ" một kể từ là chỉ ý việc phụ phái nữ đầy đủ mon sinh đẻ thời cổ, ám chỉ việc Triệu Cơ nằm trong Doanh Dị Nhân sau thời điểm công cộng chạ thì mang bầu, xác thực Triệu Cơ sau thời điểm mang bầu 10 mon mới mẻ sinh rời khỏi Doanh Chính. Mà cũng nhập Sử ký, phần Tần Thủy Hoàng bạn dạng kỷ, quan trọng đặc biệt ghi rõ rệt Doanh Chính là nhập "Tần Chiêu vương vãi năm loại 48, mon giêng sinh rời khỏi ở Hàm Đan", địa thế căn cứ tư liệu biên trở thành của Tần triều, đều sở hữu khảo hội chứng. Lương Ngọc Thằng cho rằng, Tư Mã Thiên lấy cả nhì cụm kể từ đặc biệt xích míc là [Tự nặc hữu thân; ý là "đang đem thai"] nằm trong [Đại kỳ; ám chỉ "sau khi công cộng chạ mới mẻ đem thai"] nhằm công cộng nhập một câu như vọc, là 1 trong loại văn pháp Xuân Thu, ám chỉ tin yêu trạm gác đặc biệt phổ cập lúc ấy là Triệu Cơ mang bầu trước lúc hầu ngủ Doanh Dị Nhân tuy nhiên ko tiện không đồng ý. Rất rất có thể, Doanh Chính thiệt sự là con cái của Doanh Dị Nhân.

Năm loại 50 đời Chiêu Tương vương vãi (257 TCN), nước Tần sai Vương Ý vây Hàm Đan, triều đình nước Triệu mong muốn giết mổ Dị Nhân. sành được tin yêu, Dị Nhân nằm trong Lã Bất Vi mưu lược fake sáu trăm cân nặng vàng mang đến kẻ coi lưu giữ nên trốn bay Triệu. Triệu mong muốn giết mổ phu nhân con cái Dị Nhân, tuy nhiên Triệu Cơ là con cái căn nhà tai đôi mắt ở Triệu, lảng trốn được vì vậy u con cái đều sinh sống.

Tướng quốc nước Tần[sửa | sửa mã nguồn]

Xem thêm: maria valverde là ai

Năm Tần Chiêu Tương vương vãi loại 56 (251 TCN), Tần vương vãi tổn thất. Sau một thời hạn nhằm tang phụ thân, sang trọng năm tiếp theo (250 TCN) thì An Quốc quân lên thực hiện Tần vương vãi, tức là Tần Hiếu Văn vương vãi, lập Hoa Dương phu nhân thực hiện Vương hậu, Dị Nhân (lúc này vẫn thay tên trở thành Tử Sở) vì thế trở nên Thái tử.

Sau 6 năm gián đoạn, Triệu Cơ nằm trong con cái là Doanh Chính được đón về nước Tần. Nhưng Hiếu Văn vương vãi đăng quang được 3 ngày vẫn tổn thất. Thái tử Tử Sở lên thay cho, tức là Tần Trang Tương vương vãi, tôn u nuôi là Hoa Dương hậu thực hiện [Hoa Dương Thái hậu], u đẻ Hạ Cơ là [Hạ Thái hậu]. Có chủ ý nhận định rằng chủ yếu Bất Vi thủ mưu ngại vua Tần nhằm Tử Sở sớm lên thay cho ngôi.

Năm đầu (249 TCN), Tần Trang Tương vương vãi ngay lập tức phong mang đến Bất Vi thực hiện Tướng quốc, tước đoạt hiệu Văn Tín hầu (文信侯), được ăn thuế 100.000 hộ thực ở quận Hà Nam, Lạc Dương. Trang Tương vương vãi thực hiện vua được 3 năm thì tổn thất, Thái tử là Chính đăng quang, gọi là Tần vương vãi Chính, tức Tần Thủy Hoàng sau đây, tôn Lã Bất Vi thực hiện [Trọng phụ; 仲父].

Khi lên bắt phụ chủ yếu, Lã Bất Vi căn nhà trương không ngừng mở rộng cương thổ của nước Tần, làm cho chiến và giành giành tác động so với Đông Chu, Triệu nằm trong nước Vệ, lúc lắc đại lượng trở thành trì, thực hiện hạ tầng cùng với nước Tần về sau thống nhất thiên hạ. Bấy giờ ở Ngụy đem Tín Lăng quân Nguỵ Vô Kỵ, ở Sở đem Xuân Thân quân Hoàng Yết, ở Triệu đem Bình Nguyên quân Triệu Thắng, ở Tề đem Mạnh Thường quân Điền Văn, toàn bộ đều đua nhau quý kẻ sĩ, chiều tân khách hàng. Lã Bất Vi thấy Tần mạnh nhưng mà bản thân ko vì như thế bọn họ nên xấu xí hổ cũng đón chào những kẻ sĩ đãi đặc biệt hậu, thực khách nhập căn nhà đem đến phụ thân ngàn. Khi ấy chư hầu có tương đối nhiều biện sĩ, như bọn Tuân Khanh thực hiện sách quảng bá rời khỏi thiên hạ. Bất Vi bèn sai những khách hàng biên soạn rời khỏi những điều bản thân biết, họp lại thực hiện tám Lãm, sáu Luận, chục Kỷ bao gồm rộng lớn nhì mươi vạn chữ, cho rằng đầy đủ không còn những việc trời khu đất, muôn vật xưa ni. Ông gọi là sách là Lã Thị Xuân Thu bày ở cửa ngõ chợ Hàm Dương, bịa đặt ngàn lạng ta vàng lên bên trên, chào những du sĩ của chư hầu ai rất có thể thêm thắt hạn chế một chữ thì nài biếu một ngàn lạng ta vàng.

Trong cung, Lã Bất Vi hoặc nằm trong u của Tần vương vãi là Triệu Cơ tư thông. Khi Tần vương vãi Chính vẫn rộng lớn nhưng mà Thái hậu cứ dâm ô mãi, thì Lã Bất Vi ngại lộ nhưng mà đem vạ, bèn ngầm thám thính một người dân có dương vật rộng lớn thương hiệu Lao Ái, nhằm chiều lòng Thái hậu thay cho bản thân. Quả nhiên Thái hậu nghe chuyện rồi, Lã Bất Vi vờ vĩnh sai người tố giác hắn tội phạm xứng đáng thiến. Sau cơ, Bất Vi lại báo với thái hậu: "Nên đem kẻ fake bị thiến này thực hiện chức Cấp Sự trung". Thái hậu bèn ngầm mang đến kẻ coi việc thiến nhiều chi phí. Viên quan lại coi án lại luận tội vờ vĩnh, nhổ râu ngươi thực hiện mang đến thái giám vì vậy được nhập hầu Thái hậu. Thái hậu nằm trong hắn tà dâm, sinh được nhì người con, ngại người tớ biết chuyện, bèn vờ vĩnh coi bói phát biểu nên rời mùa dời cung sang trọng khu đất Ung.

Cái chết[sửa | sửa mã nguồn]

Năm loại 9 đời Tần vương vãi Chính (238 TCN), đem kẻ phát hiện Lao Ái thực ko cần là thái giám, thông thường tư thông với Thái hậu, sinh nhì con cái đều ỉm lên đường.

Tần vương vãi Chính ngay lập tức gửi gắm mang đến pháp đình xét, hiểu ra sự tình. Việc tương quan cho tới Tướng quốc là Lã Bất Vi. Tháng 9, Tần vương vãi cho tất cả những người giết mổ 3 bọn họ căn nhà Lao Ái, lại giết mổ nhì con cái bởi Thái hậu đẻ rời khỏi và hành hạ Thái hậu sang trọng khu đất Ung. Nhà cửa ngõ những môn hạ của Lao Ái đều bị tịch thâu và bọn họ bị hành hạ sang trọng khu đất Thục. Tiếp cho tới, Tần vương vãi mong muốn giết mổ cả Tướng quốc Lã Bất Vi, tuy nhiên vì như thế Bất Vi thời trước đem công rộng lớn, lại được những tân khách hàng, biện sĩ phát biểu chung khá sầm uất nên ko nỡ thực hiện tội.

Tháng 10 năm loại 10 (237 TCN), Tần Vương không bổ nhiệm Tướng quốc của Lã Bất Vi. Đến khi người Tề là Mao Tiều thuyết vua Tần, vua Tần mới mẻ sang trọng Ung đón Thái hậu về Hàm Dương như cũ và phong ấp mang đến Văn Tín hầu Lã Bất Vi ở Hà Nam. Được rộng lớn 1 năm, những tân khách hàng nằm trong sứ fake của chư hầu cho tới thăm hỏi Văn Tín hầu lũ lượt phía trên lối.

Doanh Chính ngại Văn Tín hầu làm mưa làm gió, bèn ghi chép thư nói:

Rồi bắt lấy mọi người Bất Vi dời sang trọng Thục (nay là vùng Tứ Xuyên). Lã Bất Vi tự động liệu có khả năng sẽ bị giết mổ, bèn húp dung dịch độc tự động tử. Khi cơ, ông tầm 57 tuổi^[4][5][6].

Xem thêm: nguyễn văn thắng, vietinbank la con ai

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Tần Thủy Hoàng
• Triệu Cơ
• Tần Trang Tương Vương
• Lã Thị Xuân Thu

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Truyện Lã Bất Vi nhập Sử ký Tư Mã Thiên

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]