Hùng Vương (chữ Hán: 雄王) hoặc vua Hùng (chữ Nôm: 𤤰雄) là cơ hội gọi giành riêng cho những vị vua nước Văn Lang của những người Lạc Việt, tồn bên trên vào mức thế kỷ 7 cho tới thế kỷ 2 trước công nguyên vẹn.
Bạn đang xem: hùng vương là ai
| Loạt bài Lịch sử Việt Nam |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Sử liệu[sửa | sửa mã nguồn]
Trong sử liệu VN, Hùng Vương được nhắc tới nhập Lĩnh Nam chích tai ác (đời Lý-Trần) nằm trong truyền thuyết Âu Cơ-Lạc Long Quân. Đại Việt sử lược đời Trần cũng đều có biên chép "Đến đời Trang Vương mái ấm Chu (696-682 trước Công nguyên-ND) ở cỗ Gia Ninh đem người kỳ lạ, sử dụng thuật ảo qui phục được những cỗ lạc, tự động xưng là Hùng Vương đóng góp đô ở Văn Lang, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phong tục thuần lộc chơn hóa học, chính vì sự sử dụng lối thắt gút.Truyền được 18 đời đều xưng là Hùng Vương (có phiên bản dịch là Đối Vương, 碓王)."[1] Đại Việt sử ký toàn thư thời Hậu Lê đầu tiên đem Hùng Vương thực hiện quốc tổ.
Trong sử liệu Trung Quốc, tên tuổi "Hùng Vương" được biên chép nhập sách Thái Bình quảng ký, thế kỷ loại X, dẫn Nam Việt chí khoảng tầm thế kỷ V: "Vùng khu đất Giao Chỉ rất rất phì nhiêu, di dân cho tới ở, mới đầu biết trồng ghép. Đất đen kịt xốp. Khí khu đất hùng (mạnh). Vì vậy ruộng ấy gọi là ruộng Hùng, dân ấy là dân Hùng."
Sử kí, quyển 113, Nam Việt liệt truyện, 53, Sách ẩn (thời Nhà Đường – Tư Mã Trinh soạn) dẫn Quảng châu kí chép:
- “Quận Giao Chỉ đem ruộng Lạc, dân nhìn nước thủy triều tăng lên và giảm xuống tuy nhiên thực hiện ăn ở ruộng ấy nên được sắp xếp thương hiệu là kẻ Lạc. Có những chức Lạc Vương – Lạc hầu, những thị xã tự động đặt điều chức Lạc tướng tá treo ấn đồng dải xanh rớt, tức là chức Lệnh-Trưởng thời buổi này vậy. Sau cơ con cái vua Thục rước quân tấn công Lạc Hầu, tự động xưng là An Dương Vương, trị ở thị xã Phong Khê.
Cựu Đường thư (viết thời Hậu Tấn – Lưu Hú biên soạn, năm 945 SCN), quyển 41, Chí 21, Địa lí 4, dẫn Nam triều công nghiệp biểu diễn chí (viết thời Lưu Tống, 420 – 479) chép:
- “Đất quận Giao Chỉ cực kỳ phì nhiêu, rất lâu rồi đem quân trưởng gọi là Hùng Vương, phụ tá là Hùng Hầu...".
Đoạn này tương tự động với mô tả về Giao Chỉ nhập Quảng Châu ký (thế kỷ IV) và Thủy Kinh chú (thế kỷ VI) trích Giao Châu nước ngoài vực ký thế kỷ IV. Tuy nhiên những sách này sẽ không ghi là "Hùng Vương" (雄王) tuy nhiên ghi là "Lạc Vương" (雒王). Hai chữ này viết lách tương tự nhau nên rất có thể đang được đem sự lầm lẫn khi biên chép.
Truyền thuyết[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, Hùng Vương loại I là đàn ông của Lạc Long Quân, đăng quang nhập năm 2524 trước công nguyên vẹn, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước thực hiện 15 cỗ, truyền đời cho tới năm 258 trước công nguyên vẹn thì bị Thục Phán (An Dương Vương) của tộc Âu Việt cướp thoát nước.[2] Truyền thuyết về Hùng Vương được biên chép lại phen trước tiên vào thời điểm cuối đời Trần bên trên Hồng Bàng Thị truyện nhập sách Lĩnh Nam Trích quái; sau này được sử gia Ngô Sĩ Liên tiến hành Đại Việt Sử kí Toàn thư ở cuối thế kỉ XV.[3]
Xưa con cháu tía đời của Viêm Đế bọn họ Thần Nông là Đế Minh sinh rời khỏi Đế Nghi, sau Đế Minh nhân lên đường tuần phương Nam, cho tới Ngũ Lĩnh lấy đàn bà Vụ Tiên, sinh rời khỏi Lộc Tục. Lộc Tục là bậc thánh trí lanh lợi, Đế Minh rất rất yêu thương quý, ham muốn cho tới nối ngôi. Lộc Tục cố nhường nhịn cho tới anh, không đủ can đảm vâng mệnh. Đế Minh mới mẻ lập Đế Nghi (anh trai Lộc Tục) là con cái nối ngôi, quản lý phương Bắc là nước Xích Thần, phong Lộc Tục thực hiện Kinh Dương Vương, quản lý phương Nam, những cỗ tộc Bách Việt, gọi là nước Xích Quỷ.[4]
Kinh Dương Vương khi xuống Thủy phủ, đang được lấy đàn bà Long Vương Động Đình Quân thương hiệu là Thần Long Long Nữ sinh rời khỏi Lạc Long Quân. Lạc Long Quân thay cho thân phụ trị nước Xích Quỷ, còn Kinh Dương Vương ko thấu hiểu đã đi được đâu sau thời điểm truyền vị. Đế Nghi truyền ngôi cho tới đàn ông là Đế Lai thống trị phương Bắc, Đế Lai nhân thiên hạ vô sự tuy nhiên lên đường du ngoạn mọi chỗ, trải qua nước Xích Quỷ, thấy Lạc Long Quân đang được về Thủy phủ, ngay tắp lự lưu đàn bà của tớ là Âu Cơ ở lại cơ.[5]
Lạc Long Quân quay trở lại, thấy Âu Cơ xinh đẹp nhất, ngay tắp lự biến đổi trở thành chàng trai phong tú mỹ lệ, Âu Cơ ưng theo đuổi, Lạc Long Quân ngay tắp lự rước nường về núi Long Trang. Hai đứa ở cùng nhau 1 năm, sinh rời khỏi quấn trăm trứng, sinh rời khỏi trăm con người đàn ông gan góc khác thường. Lạc Long Quân ở lâu bên dưới Thủy phủ, Âu Cơ vốn liếng là kẻ Bắc quốc, lưu giữ mái ấm ngay tắp lự gọi Long Quân quay trở lại. Âu Cơ trình bày với Lạc Long Quân:
- Thiếp vốn liếng người Bắc, nằm trong ở một điểm với Quân, sinh được một trăm đàn ông tuy nhiên ko gì cúc chăm sóc, van nằm trong theo đuổi nhau không nên xa thẳm vứt, tạo cho tao là kẻ ko ông chồng, ko phu nhân, 1 mình vò võ.
Lạc Long Quân bảo rằng:
- Ta là loại dragon, phát triển ở Thủy tộc; nường là tương tự Tiên, người bên trên khu đất, vốn liếng chẳng như nhau, tuy rằng rằng khí âm khí và dương khí phù hợp và lại đem con cái tuy nhiên phương viên sự không tương đồng, thủy hỏa tương tự khắc, khó khăn tuy nhiên ở bên nhau ngôi trường cửu. Bây giờ nên ly biệt, tao rước năm mươi con cái về Thủy phủ, phân trị những xứ, năm mươi con cái theo đuổi nường phía trên khu đất, phân tách nước tuy nhiên thống trị, mặc dù lên núi xuống nước tuy nhiên đem việc thì nằm trong nghe ko được vứt nhau.[5]
Âu Cơ nằm trong năm mươi người đàn ông ở bên trên Phong Châu, tự động tôn vinh người con cái trưởng lên thực hiện vua, lấy hiệu là Hùng Vương.[5]
Hùng Vương đăng quang, đặt điều quốc hiệu là Văn Lang, phân tách nước rời khỏi thực hiện 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức; đóng góp đô ở cỗ Văn Lang, Phong Châu.
Trong Đại Việt Sử ký Toàn thư, sử gia Ngô Sĩ Liên đem điều bàn:
Sự nghiệp[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ của nước Văn Lang được xác lập ở chống đồng vày sông Hồng, phía hướng đông bắc giáp với Âu Việt, phía tây-bắc với những tỉnh miền bắc nước ta VN và một trong những phần khu đất tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc thời buổi này, phía sầm uất giáp với biển cả Đông, phía tây tiếp giáp và xuôi theo mặt hàng núi Hoàng Liên Sơn (thuộc Tỉnh Lào Cai, Sơn La ngày nay), phía phái mạnh giáp Hồ Tôn Tinh (hay Hồ Tôn), một vương quốc Champa cổ. Dân số của Văn Lang khoảng tầm 40, 50 vạn người, đa phần phân bổ ở chống trung du, hạ du sông Hồng và sông Mã.
Hùng Vương sai những em trai phân trị, đặt điều em loại thực hiện Tướng võ, Tướng văn. Tướng văn gọi là Lạc Hầu, Tướng võ là Lạc Tướng, đàn ông vua gọi là Quan Lang, đàn bà vua gọi là Mị Nương, quan tiền Hữu ty gọi là Bố Chính, thần bộc, quân lính gọi là nô tỳ, xưng thần là khôi, đời thân phụ truyền con cái nối gọi là phụ đạo, thay cho đời truyền nhau cho tới hiệu là Hùng Vương ko thay đổi.[7]
Sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép phần trước tiên mệnh danh là Kỷ Hồng Bàng thị, 3 đái mục là Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân và Hùng Vương. Sách Lĩnh Nam chích tai ác mệnh danh là Truyện Hồng Bàng.[8]
Theo sách Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục: Theo sách An Nam chí nguyên của Cao Hùng Trưng chép. Giao Chỉ tự nhiên đặt điều thực hiện quận thị xã, bấy giờ đem ruộng Lạc, theo đuổi nước triều tăng lên và giảm xuống tuy nhiên làm đồng, khai khẩn ruộng ấy là Lạc dân, cai trị dân ấy là Lạc Vương, người hùn việc là Lạc Tướng: đều sử dụng ấn đồng thao xanh rớt. Nước gọi là Văn Lang. Phong tục thuần phác, mộc mạc, chưa tồn tại chữ nghĩa, còn sử dụng lối thắt nút chạc thực hiện vết ghi nhớ; truyền được mươi tám chi.[9]
Có một số trong những mối cung cấp sử học tập viết lách về bờ cõi của vua Hùng, phía tây cho tới Ba Thục (Tứ Xuyên, Trung Quốc), phía bắc cho tới hồ nước Động Đình (Hồ Nam, Trung Quốc), phía phái mạnh giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành,[7] là lầm lẫn với nước Xích Quỷ nhập truyền thuyết của những người Bách Việt cổ. Nước Văn Lang nằm trong tộc người Lạc Việt chỉ là 1 trong nhập số những tộc người Bách Việt, và cũng chính là tổ tiên của những người Kinh thời buổi này. Lạc Việt cùng theo với Âu Việt là 2 tộc người Bách Việt sinh sống bên trên vùng khu đất phía phái mạnh. Sau này An Dương Vương (tên thông thường gọi là Thục Phán), vua nước Âu Việt (nằm ở phía tây-bắc nước Văn Lang), vượt qua vua Hùng của nước Văn Lang lập nên nước Âu Lạc. Dân số Âu Lạc thời này cũng chỉ ở mức 70 vạn, 80 vạn người. Nếu bờ cõi Văn Lang ham muốn giáp Ba Thục, Tứ Xuyên và Hồ Động Đình, Hồ Nam thì nên bao hàm cả những tỉnh Quý Châu (diện tích 176.167 km²) và Hồ Nam (diện tích 210.000 km²), phần rộng lớn tỉnh Vân Nam (diện tích 394.000 km²), một trong những phần tỉnh Quảng Tây (diện tích 236.700 km²) của Trung Quốc.
Ngoại giao[sửa | sửa mã nguồn]
Theo truyền thuyết, năm 2557-2258 TCN, tức năm Mậu Thân loại 5 đời Đường Nghiêu, Hùng Vương sai sứ quý phái tặng vua Nghiêu con cái rùa thần có lẽ rằng rộng lớn ngàn tuổi hạc, bản thân rùa rộng lớn tía thước, bên trên sống lưng đem văn khoa đẩu ghi việc kể từ khi trời khu đất mới mẻ cởi đem quay trở lại sau. Vua Nghiêu sai chép lấy gọi là Quy lịch (lịch rùa). Tuy nhiên trên đây đơn giản truyền thuyết chứ không tồn tại biên chép chủ yếu sử xác nhận.
Năm 1110 TCN, chủ yếu sử Trung Quốc ghi rằng đem xứ Việt Thường sai sứ qua quýt tặng Chu Thành vương vãi một con cái chim trĩ White.[10]
Văn hóa[sửa | sửa mã nguồn]
Thời Lạc Long Quân trị vì thế, mái ấm vua dạy dỗ dân ăn diện, chính thức đem trật tự động về vua tôi, tôn ti, đem luân thông thường về thân phụ con cái, phu nhân ông chồng.
Dân ở rừng núi xuống sông ngòi tấn công cá, thông thường bị giao phó long thực hiện hãi nên tâu lại với Hùng Vương. Hùng Vương bảo rằng: Ở núi là loại dragon cùng theo với thủy tộc đem không giống, bọn bọn chúng ưa đồng tuy nhiên ghét bỏ dị do đó mới mẻ xâm hại. Bèn lấy mực xăm hình thủy tai ác ở thân thích thể, tránh khỏi nàn giao phó long gặm hãi. Tục xăm bản thân của Bách Việt chính thức kể từ trên đây.
Ban đầu tự ăn diện ko đầy đủ, nên lấy vỏ cây thực hiện áo khoác, mạng cỏ ống thực hiện chiếu ở, lấy cốt gạo thực hiện rượu, lấy cây quang quẻ lương y, cây soa đồng thực hiện bánh; lấy cụ thú, cá tôm thực hiện nước mắm; lấy rễ gừng thực hiện muối; lấy dao cày, lấy nước ghép, khu đất trồng nhiều gạo nếp, lấy ống tre thổi cơm trắng. Gác cây thực hiện mái ấm nhằm rời hổ báo; rời cộc đầu nhằm tiện nhập rừng núi, con cái đẻ rời khỏi lót lá chuối cho tới ở, mái ấm đem người bị tiêu diệt thì giã cối gạo làm cho láng giềng nghe chạy cho tới hùn. Trai gái cưới nhau trước không còn lấy muối bột thực hiện lễ căn vặn, rồi sau mới mẻ thịt trâu nhằm thực hiện lễ trở thành hít, rước cơm trắng nếp nhập vào chống nằm trong ăn cùng nhau cho tới không còn, rồi sau mới mẻ tương thông.[5]
| “ | Lúc giờ đây, vua tôi nằm trong lên đường cày, thân phụ con cái tắm công cộng sông ko phân tách số lượng giới hạn, ko phân biệt oai quyền, loại bậc. Dân đều vẽ bản thân, hấp thụ nước vày mũi, bên nhau vui vẻ đùa vô trò trống.[11] | ” |
| — Lịch triều hiến chương loại chí | ||
Lãnh thổ[sửa | sửa mã nguồn]
Lãnh thổ nước Văn Lang được sách Đại Việt Sử ký Toàn thư chép: Đông giáp biển cả Nam Hải, tây cho tới Ba Thục, bắc cho tới hồ nước Động Đình, phái mạnh giáp nước Hồ Tôn, tức nước Chiêm Thành, ni là Quảng Nam thời buổi này.
Hùng Vương phân tách nước Văn Lang thực hiện 15 cỗ là Giao Chỉ, Chu Diên, Vũ Ninh, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Lục Hải, Vũ Định, Hoài Hoan, Cửu Chân, Bình Văn, Tân Hưng, Cửu Đức, đóng góp đô ở cỗ Văn Lang. Theo sách Lĩnh Nam Chích Quái thì 15 cỗ là: Giao Chỉ, Chu Diên, Ninh Sơn, Phúc Lộc, Việt Thường, Ninh Hải, Dương Tuyền, Quế Dương, Vũ Ninh, Hoài Hoan, Cửu Chân, Nhật Nam, Quế Lâm, Tượng Quận.
Mười lăm cỗ theo đuổi sách Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục chép kể từ sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi, Nguyễn Thiên Túng:
- Sơn Nam (bây giờ là thủ đô hà nội, Tỉnh Nam Định, Hưng Yên) xưa là cỗ Giao Chỉ. Sơn Tây xưa là cỗ Chu Diên, cỗ Phúc Lộc. Kinh Bắc (nay là Bắc Ninh) xưa là cỗ Vũ Ninh. Thuận Hóa (bây giờ là kể từ Hải Lăng nằm trong Quảng Trị cho tới Điện Án Thư nằm trong Quảng Nam) xưa là cỗ Việt Thường; An Bang (bây giờ là Quảng Yên) xưa là cỗ Ninh Hải; Thành Phố Hải Dương xưa là cỗ Dương Tuyền; Thành Phố Lạng Sơn xưa là cỗ Lục Hải; Thái Nguyên, Cao bằng phẳng xưa là cỗ Vũ Định nội ngoại; Nghệ An xưa là cỗ Hoài Hoan; Thanh Hóa xưa là cỗ Cửu Chân; Hưng Hóa và Tuyên Quang xưa là cỗ Tân Hưng; Còn nhị cỗ Bình Văn và Cửu Đức thì đều khuyết nghi ngờ. Nay khảo ở sách Tấn chí, quận Cửu Đức tự mái ấm Ngô đặt điều, ni là khu đất TP. Hà Tĩnh. Sử cũ chua tức là nước Chiêm Thành, giờ đây là khu đất Tỉnh Bình Định.
Diệt vong[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, cuối thời Hùng Vương, vua đem người đàn bà vô nằm trong xinh đẹp nhất. Thục Vương nghe giờ đồng hồ, ngay tắp lự sai người cho tới cầu hít. Hùng hầu can rằng Thục vương vãi chỉ lấy cớ hôn nhân gia đình nhằm xâm lăng tuy nhiên thôi. Thục vương vãi rước lòng ân oán giẫn dữ. Về sau Hùng Vương gả đàn bà cho tới Sơn Tinh, Thục vương vãi căm giẫn dữ, dặn dò con cái con cháu nên khử nước Văn Lang.[12]
Cháu Thục vương vãi là Thục Phán nối ngôi, đem dũng lược, rước quân xâm lăng Văn Lang. Hùng Vương đem binh hùng tướng tá mạnh vượt qua Thục Phán. Hùng Vương bảo Thục Phán rằng: Ta đem mức độ thần, nước Thục ko hãi ư?, rồi bỏ bễ tổ quốc, chỉ bồn chồn ăn uống hàng ngày vui vẻ đùa. Khi quân Thục kéo sát cho tới điểm, vua còn say mượt ko tỉnh. Tỉnh dậy, Hùng Vương nằm trong lối, thổ huyết nhảy xuống giếng bị tiêu diệt, binh lính đầu mặt hàng Thục Phán. Từ trên đây nhập sử sách nước Việt bước quý phái kỷ mới mẻ gọi là Kỷ mái ấm Thục.[12]
Sử gia Ngô Sĩ Liên nhận định rằng chuyện Sơn Tinh - Thủy Tinh rất rất tai ác đản, chỉ tạm thời thuật lại nhằm giữ lại sự nghi vấn.[12]
Các đời vua[sửa | sửa mã nguồn]
Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, tính kể từ thời Kinh Dương Vương (2879 TCN) cho tới không còn thời Hùng Vương (năm 258 TCN) kéo dãn 2.622 năm. Nhà nước Văn Lang tồn bên trên cho tới năm 258 TCN thì bị Thục Phán (tức An Dương Vương) kiêm tính.[13][14]
| Đời vua | Vương hiệu | Chữ Hán Nôm | Năm trị vì thế theo đuổi fake thuyết[15] | Ghi chú |
|---|---|---|---|---|
| Thượng Tổ | Kinh Dương Vương | 涇陽王 | 2879 TCN? – 2794 TCN? | Húy là Lộc Tục (祿續), nằm trong chi Càn. |
| Thái Tổ | Lạc Long Quân | 駱龍君 | 2793 TCN? – ? | Hiệu là Lạc Long Quân (駱龍君 hoặc 雒龍君 hoặc 貉龍君). Húy là Sùng Lãm (崇纜), nằm trong chi Càn hoặc Khảm. |
| 1 | Hùng Đức Vương | 貉龍君 | Không rõ | Người con cái cả của Lạc Long Quân, nằm trong chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhất.
|
| 2 | Hùng Hiền vương | 雄賢王 | Không rõ | Thuộc chi Khảm.
Thành lập Vương triều loại nhị.
|
| 3 | Hùng Lân vương | 雄麟王 | ? – 2253 TCN | Xưng vày Lân Lang, nằm trong chi Cấn (支艮).
Thành lập Vương triều loại tía.
|
| 4 | Hùng Diệp vương | 雄曄王 | 2254 – 1913 TCN | Xưng vày Bửu Lang, nằm trong chi Chấn (支震).
Thành lập Vương triều loại tư.
|
| 5 | Hùng Hi vương | 雄犧王 | 1912 – 1713 TCN | Xưng vày Viên Lang, nằm trong chi Tốn (支巽).
Thành lập Vương triều loại năm. Phần phía trái chữ "hi" 犧 là cỗ "ngưu" 牛.
|
| 6 | Hùng Huy vương | 雄暉王 | 1712 – 1632 TCN | Xưng vày Pháp Hải Lang, nằm trong chi Ly (支離).
Xem thêm: monkey 10 là ai Thành lập Vương triều loại sáu.
|
| 7 | Hùng Chiêu vương | 雄昭王 | 1631 – 1432 TCN | Xưng vày Lang Liêu, nằm trong chi Khôn.
Thành lập Vương triều loại bảy.
|
| 8 | Hùng Vĩ vương | 雄暐王 | 1431 – 1332 TCN | Xưng vày Thừa Vân Lang, nằm trong chi Đoài (支兌).
Thành lập Vương triều loại tám.
|
| 9 | Hùng Định vương | 雄定王 | 1331 – 1252 TCN | Xưng vày Quân Lang, nằm trong chi Giáp (支甲).
Thành lập Vương triều loại chín.
|
| 10 | Hùng Hi vương | 雄曦王 | 1251 – 1162 TCN | Xưng vày Hùng Hải Lang, nằm trong chi Ất (支乙).
Thành lập Vương triếu loại mươi. Phần phía trái chữ "hi" 曦 là cỗ "nhật" 日.
|
| 11 | Hùng Trinh vương | 雄楨王 | 1161 – 1055 TCN | Xưng vày Hưng Đức Lang, nằm trong chi Bính (支丙).
Thành lập Vương triều loại mươi một.
|
| 12 | Hùng Vũ vương | 雄武王 | 1054 – 969 TCN | Xưng vày Đức Hiền Lang, nằm trong chi Đinh.
Thành lập Vương triều loại mươi nhị.
|
| 13 | Hùng Việt vương | 雄越王 | 968 – 854 TCN | Xưng vày Tuấn Lang, nằm trong chi Mậu (支戊)
Thành lập Vương triều loại mươi tía.
|
| 14 | Hùng Anh vương | 雄英王 | 853 – 755 TCN | Xưng vày Chân Nhân Lang, nằm trong chi Kỷ (支己).
Thành lập Vương triều loại mươi bốn
|
| 15 | Hùng Triêu vương | 雄朝王 | 754 – 661 TCN | Xưng vày Cảnh Chiêu Lang, nằm trong chi Canh (支庚).
Thành lập Vương triều loại mươi lăm.
|
| 16 | Hùng Tạo vương | 雄造王 | 660 – 569 TCN | Xưng vày Đức Quân Lang, nằm trong chi Tân (支辛).
Thành lập Vương triều loại mươi sáu.
|
| 17 | Hùng Nghị vương | 雄毅王 | 568 – 409 TCN | Xưng vày Báo Quân Lang, nằm trong chi Nhâm.
Thành lập Vương triều loại mươi bảy.
|
| 18 | Hùng Duệ vương | 雄睿王 | 408 – 258 TCN | Xưng vày Lý Văn Lang hoặc Mai An Tiêm.
Thành lập Vương triều loại mươi tám.
|
Chú ý: "雄犧王" và "雄曦王" tuy rằng đều hiểu là "Hùng Hi Vương" tuy nhiên chữ "hi" nhập nhị tên thường gọi này không giống nhau về tự động dạng và chân thành và ý nghĩa.
Nghi vấn[sửa | sửa mã nguồn]
Trong cuốn Việt Sử chi án viết lách năm 1775, người sáng tác Ngô Thì Sĩ trầm trồ băn khoăn: "Người tao ko nên là vàng đá, sao lại sinh sống lâu được như thế? Điều ấy càng ko thể hiểu được?"
Hùng Vương loại I sinh vào năm 2879 trước công nguyên vẹn, Hùng Vương loại XVIII lại thất lạc năm 258 trước công nguyên vẹn. Nếu tính theo đuổi lứa tuổi tầm thì từng vị vua sinh sống cho tới 145 năm (!?), quá chênh nghiêng đối với lúc này. Theo Nguyễn Khắc Thuần nhập "Thế loại những triều vua Việt Nam"[16] thì lý giải yếu tố này nằm trong 1 trong các nhị ý kiến đang rất được những mái ấm sử học tập tạm thời chấp nhận: 18 vị vua Hùng ko nên là 18 cá thể rõ ràng, tuy nhiên là 18 chi (nhánh/ngành), từng chi đó lại bao gồm có rất nhiều vị vua thay cho phiên nhau trị vì thế và sử dụng công cộng vương vãi hiệu. Thậm chí số lượng 18 rất có thể nên làm hiểu là số lượng biểu tượng ước lệ, vì thế 18 là bội số của 9 - vốn liếng là một số trong những linh so với người Việt.
Cũng đem những fake thuyết về một vương quốc cổ là Việt Thường. Cổ sử Trung Hoa đem chép: nhập thời Chu Thành Vương (1042-1021 TCN) đem đứa ở Việt Thường cho tới dưng chim trĩ White. Khi sứ fake Việt Thường về nước, vì thế ko biết lối nên Chu Công đang được cho tới lấy năm cỗ xe pháo bình xa thẳm (軿車, xe pháo đem mùng bao phủ thời xưa) sửa trở thành xe pháo chỉ phái mạnh rồi cấp cho cho tới sứ fake để giúp đỡ sứ fake xác lập phương phía. cũng có thể đề ra fake thiết: hoặc Văn Lang là tổ quốc tiếp tục Việt Thường, khi Văn Lang thay cho thế Việt Thường đang được mệnh danh Việt Thường thực hiện 1 trong các 15 cỗ của mình; hoặc Việt Thường là 1 trong cỗ lạc nhập tổ quốc Văn Lang. Cả Văn Lang và Việt Thường đều rất có thể xếp nhập thời kỳ những vua Hùng, thương hiệu nước thì rất có thể đặt điều kể từ khi xây dựng nhằm gọi tuy nhiên thương hiệu thời đại Hồng Bàng thì chắc hẳn rằng trong tương lai những sử gia tự động đặt điều cho tới dễ dàng bố trí và theo đuổi dõi.
Theo những nghiên cứu và phân tích văn hóa truyền thống đồng vày sông Hồng của Liam C. Kelley, thì những vua Hùng là truyền thuyết tự giới trí thức Nho học tập bên trên đồng vày sông Hồng thời trung đại dùng như 1 minh triệu chứng cho tới phiên bản sắc riêng rẽ, tách biệt với những định nghĩa nằm trong di tích văn hóa truyền thống tuy nhiên người Trung Hoa gia nhập nhập VN. Và rồi chủ yếu bọn họ đang được nhờ vào những văn phiên bản xưa cổ nhằm lấy vật liệu và hứng thú nhằm mục tiêu xây đắp một lịch sử dân tộc tương tự một phiên bản sắc phiên bản địa cho tới phiên bản thân thích bản thân, tự này đã góp phần cho tới việc tạo ra rời khỏi một phiên bản sắc địa hạt. Theo ông, truyền thuyết về vua Hùng vốn liếng được chính thức vày giới tinh tuý Hán hóa ở miền Bắc VN thời trung đại được người VN thời buổi này nhờ vào nhằm trở nên tân tiến nhập xuyên suốt nửa thế kỉ qua quýt. Dưới sự phân bổ của công ty nghĩa dân tộc bản địa ở VN, những truyền thống cuội nguồn được xây đắp của giới tinh tuý thời trung đại này giờ trên đây đang trở thành những chân lí ko thể thay cho thay đổi mặc dù người tao chính thức xét lại lịch sử dân tộc.[3]
Thờ cúng[sửa | sửa mã nguồn]
Vào thời mái ấm Nguyễn, miếu Lịch Đại Đế Vương được dựng từ thời điểm năm Minh Mạng loại 4 (1823) bên trên địa phận xã Dương Xuân, phía phái mạnh, ngoài kinh trở thành Huế, thờ nhiều hero nhập cơ đem Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Hùng Vương.[17][18] Giỗ Tổ Hùng Vương hoặc Lễ hội Đền Hùng là 1 trong ngày nghỉ dịp lễ của VN. Đây là ngày hội truyền thống cuội nguồn của những người Việt nhằm mục tiêu tưởng niệm công trạng dựng nước của những vua Hùng. Nghi lễ truyền thống cuội nguồn được tổ chức triển khai thường niên vào trong ngày mồng 10 mon 3 âm lịch bên trên Đền Hùng, TP.HCM Việt Trì, tỉnh Phú Thọ tuy nhiên được dân Việt nhập tương tự ngoài nước đều kỷ niệm. Năm 1954, Xì Gòn đem buổi họp mặt với quân lính những Trung đoàn Thủ Đô, trung đoàn 36, trung đoàn Tu Vũ..., đang được trình bày rằng: "Đền Hùng thờ những vua Hùng. Hùng Vương là kẻ tạo nên rời khỏi VN, là Tổ tiên của dân tộc bản địa tao. Ngày xưa, những vua Hùng đang được đem công dựng nước, thời buổi này Bác con cháu tao nên bên nhau lưu giữ lấy nước".[19]
Tại Thành phố Xì Gòn, nhiều hạ tầng thờ tự động vua Hùng được bà con cái xây dựng nhằm thờ phượng như Đền thờ Hùng Vương bên trên hẻm 22/93 lối Trần Bình Trọng bên trên phường 1 ở Q.5 được xây đắp trước năm 1970, ngoại giả còn tồn tại Tổ đình Quốc Tổ Lạc Hồng bên trên số 94 lối Nguyễn Thái Sơn quận Gò Vấp, Đền Hùng Vương bên trên số 261/3 lối Cô Giang ở quận Phú Nhuận và Đền thờ Quốc tổ Hùng Vương bên trên số 166/3 lối Đoàn Văn Bơ ở Quận 4[20]
Tên gọi "Hùng Vương"[sửa | sửa mã nguồn]
Tên Hùng Vương cũng khá được đặt điều cho những thương hiệu lối, phố, ngôi trường học tập ở VN.
Đền thờ và lăng mộ[sửa | sửa mã nguồn]
-
Đền Nội Bình Đà thờ Đức Quốc tổ Lạc Long Quân bên trên xã Bình Minh, thị xã Thanh Oai, TP.HCM Hà Nội
-
Phù điêu Lạc Long Quân bên trên Đền Nội Bình Đà
-
Lăng Hùng vương vãi bên trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Tương truyền đấy là mộ của vua Hùng loại 6.
-
Cổng dẫn lên Khu di tích lịch sử thông thường Hùng ở Phú Thọ
-
Đền thờ vua Hùng nhập Thảo Cầm viên TP. Sài Gòn.
-
Xem thêm: mark twain là ai
Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]
- Đại Việt Sử ký Toàn thư, biên soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội, 1993.
- Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục, biên soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn, Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo thủ đô hà nội, 1998.
- Lịch triều hiến chương loại chí, Tập 1, Soạn fake Phan Huy Chú, Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2006.
- An Nam chí lược, biên soạn fake Lê Tắc, Nhà Xuất bản: Viện Đại học tập Huế; 1961.
- Việt Nam văn hóa truyền thống sử cương, biên soạn fake Đào Duy Anh, Nhà Xuất phiên bản Nhã Nam, năm trước.
- Lĩnh Nam chích tai ác, biên soạn fake Trần Thế Pháp, Nhà Xuất phiên bản Hồng Bàng.
- Việt năng lượng điện u linh, biên soạn fake Lý Tế Xuyên, Nhà Xuất phiên bản Hồng Bàng.
- Đại Nam nhất thống chí, Nhà xuất phiên bản Thuận Hóa, tập luyện 1, năm 2006.
Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]
- Bách Việt
- Văn Lang
- Âu Lạc
Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]
- ^ https://cvdvn.files.wordpress.com/2018/03/dai-viet-su-luoc-khuyet-danh.pdf
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội 1993; phiên bản năng lượng điện tử, trang 4, 5, 6.
- ^ a b Liam C. Kelley (Summer 2012). “The Biography of the Hồng Bàng Clan as a Medieval Vietnamese Invented Tradition”. Journal of Vietnamese Studies. University of California Press. 7 (2): 87-130. doi:10.1525/vs.2012.7.2.87.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội 1993; phiên bản năng lượng điện tử, trang 3, 4.
- ^ a b c d Việt Nam Hán văn Tiểu thuyết tùng san của Viện Nghiên cứu giúp Hán Nôm, thủ đô hà nội, liên minh với Viện Viễn Đông Bác Cổ (École Française d’Extrême-Orient), Paris và Đại học tập Chung Cheng, Taiwan, tự Trần Khánh Hạo công ty biên và Nhà sách Học sinh Thư viên ở Taipei ấn hành năm 1992.
- ^ Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội 1993; phiên bản năng lượng điện tử, 4.
- ^ a b Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội 1993; phiên bản năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Hồng là chim tô tem của tộc Lạc Việt, Hồng thương hiệu không hề thiếu của tương tự chim ấy.
- ^ Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: giáo dục và đào tạo - thủ đô hà nội 1998; phiên bản năng lượng điện tử, trang 4.
- ^ Khâm tấp tểnh Việt sử Thông giám cương mục; Soạn giả: Quốc sử quán triều Nguyễn 1856-1881; Dịch giả: Viện Sử học; Nhà Xuất bản: giáo dục và đào tạo - thủ đô hà nội 1998; phiên bản năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ Lịch triều hiến chương loại chí; biên soạn fake Phan Huy Chú; Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, tập luyện 1, 2006, phiên bản năng lượng điện tử, trang 220.
- ^ a b c Đại Việt Sử ký Toàn thư; Soạn fake Lê Văn Hưu, Phan Phu Tiên, Ngô Sĩ Liên,... Dịch fake Viện Sử học tập Việt Nam; Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội thủ đô hà nội 1993; phiên bản năng lượng điện tử, trang 6.
- ^ COMUNITY, CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM-HO NGUYEN VIET NAM (2021-04-20ICT13:46:00). “Lý giải 18 đời Vua Hùng kéo dãn 2622 năm " từng vua SỐNG rộng lớn 200 năm "”. CỘNG ĐỒNG HỌ NGUYỄN VIỆT NAM - HO NGUYEN VIET NAM COMUNITY. Truy cập ngày 26 mon 12 năm 2022.
- ^ “List of monarchs of Vietnam”, Wikipedia (bằng giờ đồng hồ Anh), ngày 23 mon 12 năm 2022, truy vấn ngày 26 mon 12 năm 2022
- ^ “Đại Việt Sử Ký Ngoại Ký Toàn Thư, Quyển 1”. www.informatik.uni-leipzig.de. Truy cập ngày 30 tháng tư năm 2022.
- ^ Nguyễn Khắc Thuần, Thế loại những triều vua Việt Nam. Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, 2008, trang 14-15.
- ^ [1] Miếu Lịch Đại Đế Vương
- ^ Đại Nam nhất thống chí, Tập 1, Nhà xuất phiên bản Thuận Hóa, tr 37, 2006
- ^ Hoàn cảnh Thành lập của câu nói: "Các Vua Hùng đang được đem công dựng nước thì Bác con cháu tao nên bên nhau lưu giữ lấy nước
- ^ 3 ngôi thông thường thờ vua Hùng ở Sài Gòn
Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]
 |
Wikimedia Commons nhận thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Hùng Vương. |
- Hùng Vương bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
- Hung Vuong (king of Vietnam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
Bình luận