ai là người lãnh đạo cuộc kháng chiến chống tống năm 981

Chiến tranh giành Tống - Việt thứ tự 1
Một phần của Lịch sử Việt Nam
Thời giantừ mon 1 cho tới tháng bốn năm 981
Địa điểm

miền Bắc Việt Nam

Kết quả Đại Cồ Việt chiến thắng
Tham chiến
Đại Cồ Việt Tống
Chỉ huy và lãnh đạo
Lê Hoàn
Phạm Cự Lạng
Tống Thái Tông
Hầu Nhân chỉ bảo  
Tôn Toàn Hưng
Trương Tuyền
Thôi Lượng
Lực lượng
100.000 quân 30.000 - 40.000 quân
60.000 phu phen
Thương vong và tổn thất
Không rõ 80.000 quân bị tiêu diệt hoặc bị bắt

Chiến tranh giành Tống-Việt là 1 trong những trận chiến tranh giành thân thuộc Nhà Tống thời Tống Thái Tông và Đại Cồ Việt thời Lê Đại Hành ra mắt từ thời điểm tháng 1 cho tới tháng bốn năm 981 bên trên cương vực Đại Cồ Việt. Kết ngược, Đại Cồ Việt tiếp tục vượt qua quân team ngôi nhà Tống. Sau trận chiến này, nhập năm 986, vua Đại Tống thừa nhận ngôi nhà Tiền Lê và ban chế phong cho tới Lê Đại Hành.

Bạn đang xem: ai là người lãnh đạo cuộc kháng chiến chống tống năm 981

Bối cảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và Thái tử Đinh Liễn bị sát hại. Tháng 5 năm 980 (dương lịch), sứ ngôi nhà Tống ở Đại Cồ Việt là Lư Tập về nước báo cáo; triều đình ngôi nhà Tống hiểu rằng tình hình rối ren ở Đại Cồ Việt.[1] Tháng 8 năm 980, Hầu Nhân chỉ bảo, quan lại trấn thủ châu Ung của Đại Tống dưng thư lên nhà vua Đại Tống report việc Đại Cồ Việt đem nội loàn và là thời cơ nhằm xâm chiếm và van lơn được về kinh thành nhằm trình diễn rõ ràng rộng lớn. vua Đại Tống theo gót tiếng khuyên răn của Lư Đa Tốn[2] ko triệu Hầu Nhân chỉ bảo về kinh thành để giữ lại kín việc chinh trừng trị Đại Cồ Việt.[3] Thay nhập cơ, Hữu Tráng là quan lại làm chủ lộ Quảng Nam Tây (thuộc vùng Quảng Đông và Quảng Tây ngày nay) được gọi về kinh thành report tình hình Đại Cồ Việt. Hữu Tráng tâu rằng: "ở Giao Châu thì vua cuối bọn họ Đinh là Đinh Toàn còn nhỏ ngu, bị giặc hãm sợ hãi, nước loàn mãi ko yên lặng, dân ko biết phụ thuộc ai thực hiện ngôi nhà. Ta nên kíp sai quân lịch sự, thưa là cho tới cứu giúp...".[4]

Nắm được tình hình Đại Cồ Việt rồi, Tống Thái Tông phong Hầu Nhân chỉ bảo thực hiện Giao Châu lộ Thủy lục tiếp phỏng Chuyển vận sứ, Tôn Toàn Hưng, Trần Khâm Tộ, Lưu Trừng, Giả Thực lưu giữ chức Binh mã Đô cỗ thự ngay lập tức sẵn sàng cuộc chiến tranh với Đại Cồ Việt. Đồng thời ban chiếu chinh trừng trị Đại Cồ Việt. Nội dung như sau:[5]

Thanh giáo và oai nghiêm linh của nước ngôi nhà vang từng cả từng điểm, thời gian gần đây khu đất Diên-Chỉ, ko sáp nhập nhập địa trang bị Trung Quốc, bọn chúng ở một phương, ngay gần điểm Ngũ Lĩnh. Từ cuối đời Đường rối loàn, share khu đất đại, rồi bọn chúng thực hiện rời khỏi một nước tiếm ngụy, không ở gần thanh giáo trở nên rời khỏi phong tục như đứa quáng gà đứa nghễnh ngãng. Kịp Khi Phiên-Ngung tiếp tục bình toan, mới nhất ban cho tới Chính-Sóc tuy nhiên vâng lệnh, tuy rằng tiếp tục phục tòng Chịu đựng thực hiện phiên nằm trong, tuy nhiên cứ tu luyện lính tráng, đem ý quật cường. Lễ thờ phụng nước bên trên, lẽ này như thế? Vậy tớ cực chẳng đã nên trị tội gian trá ngụy nhằm cứu giúp dân, nên cử binh qua quýt tiến công nhằm khai hóa xứ từng rợ; ni cho tới bọn Tôn Toàn Hưng xuất quân qua quýt đánh.

Mùa thu năm 980, quan lại trấn thủ châu Lạng (Lạng Sơn) cung cấp thông tin cho tới triều đình việc quân Tống sẵn sàng tiến công xuống Đại Cồ Việt. Lê Hoàn ngay lập tức đăng quang vua và nhanh lẹ sẵn sàng kháng chiến.[6]

Mùa nhộn nhịp năm 980, Tống đế gửi thư tuyên chiến. Trong thư đem đoạn: "Hiện ni tớ tiếp tục sửa lịch sự binh xa cách và cỗ đảm bảo chất lượng, tín lệnh chiêng rỗng tuếch cực kỳ ngặt minh; nếu như vâng theo gót giáo hóa thì được tha; nếu như ngăn chặn khẩu lệnh thì sẽ ảnh hưởng trị tội".[3]

Lê Đại Hành một phía sẵn sàng kháng chiến, một phía vẫn sai sứ đem thư lịch sự triều đình Đại Tống report việc tiếp tục lập Đinh Toàn nối ngôi Đinh Tiên Hoàng. Nhà Tống phủ nhận.[3] Tống Thái Tông sai Lư Đa Tốn ghi chép thư vấn đáp Lê Hoàn. Thư đem đoạn:[7]

Nay chín châu tứ biển khơi tiếp tục yên lặng, chỉ từ Giao Châu của ngươi không ở gần cuối trời... Ngươi toan về theo gót tớ, hay là muốn chuộc lấy tội. Ta đang được sẵn sàng xe cộ ngựa, lính tráng, cờ mệnh lệnh, chiêng rỗng tuếch... nếu như ngươi quy sản phẩm tớ thả, nếu như ngược mệnh thì tớ tiến công. Theo hay là không, lành lặn hoặc dữ, ngươi tự động suy nghĩ lấy...

Chuẩn bị và lực lượng[sửa | sửa mã nguồn]

Đại Tống[sửa | sửa mã nguồn]

Triều đình ngôi nhà Tống cho tới lập Giao Chỉ hành doanh là cỗ lãnh đạo lực lượng viễn chinh Giao Chỉ. Trong cỗ lãnh đạo này, Hầu Nhân chỉ bảo là Tổng tư mệnh lệnh, được phong thực hiện Giao Chỉ lộ Thủy lục tiếp phỏng Chuyển vận sứ; đem nghĩa lãnh đạo cả thủy lục quân và sau thời điểm chinh trừng trị được Đại Cồ Việt (nhà Tống chỉ gọi là Giao Chỉ) thì tiếp tục đổi mới xứ này trở nên một lộ của Đại Tống và phú cho tới Hầu Nhân chỉ bảo thực hiện Chuyển vận sứ. Các tướng soái thời thượng không giống (hàng chánh tướng mạo và phó tướng) bao gồm có: Tôn Toàn Hưng, Lưu Trừng, Giả Thực, Vương Soạn và Trần Khâm Tộ,[8] Tôn Toàn Hưng được phú chức Phó Tổng tư mệnh lệnh, được phong thực hiện Ung Châu lục lộ binh mã Đô cỗ thư. Hứa Trọng Tuyên là Phó Tổng tư mệnh lệnh đóng góp bên trên hậu cứ ở mặt mày khu đất Tống. Lưu Trừng là lãnh đạo lực lượng thủy quân. Hứa Sương Duệ lãnh đạo lực lượng vấn đề liên hệ. Hình như còn nhiều sĩ quan lại sản phẩm tùy tướng mạo, lại nằm trong, v.v...[1] Theo Tống sử, ngôi nhà Tống phân tách quân thực hiện 2 đạo. Đạo quân cỗ vì thế Lan Châu Đoàn luyện sứ Tôn Toàn Hưng, Bát tác sứ Trương Tuyền và Tả giám môn vệ tướng mạo quân Thôi Lượng lãnh đạo kể từ Ung Châu tiến thủ nhập. Đạo quân thủy vì thế Thứ sử Ninh Châu Lưu Trừng, Quân khí khố Phó sứ Giả Thực, Cung phụng quan lại Các môn chi hậu Vương Soạn lãnh đạo, kể từ Quảng Châu Trung Quốc tiến thủ nhập.[9]

Quân Tống kêu gọi hầu hết là lực lượng bên trên những khu vực phía Nam bên dưới quyền của Hầu Nhân chỉ bảo và Hứa Trọng Tuyên. Hình như, còn tồn tại kể từ 1-2 vạn quân được kêu gọi kể từ Kinh Hồ (vùng Trung nguyên) bịa đặt bên dưới quyền của Lưu Trừng và Trần Khâm Tộ. Trong lực lượng chinh trừng trị này, bộ phận cấm quân là bộ phận hầu hết. Cấm quân là lực lượng nòng cốt và cơ động của quân team Tống.

Toàn cỗ quân số khoảng tầm 3-4 vạn người.[10][11][12]

Đại Cồ Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Về phía Đại Cồ Việt, gom việc cho tới Lê Đại Hành trong các công việc lãnh đạo quân và dân toàn quốc tiến công trả là Phạm Cự Lạng (Lượng) lưu giữ chức Thái úy, Hồng Hiến lưu giữ chức Thái sư. Thiền Uyển tập dượt anh cho tới biết: "Thời Lê Đại Hành chống Tống, vua thông thường mời mọc sư Pháp Thuận và đại sư Ngô Chân Lưu nằm trong dự bàn mưu chước. Đến Khi thăng bình, vua ban khen ngợi, những sư đều không sở hữu và nhận thưởng".

Lê Đại Hành thân hành dẫn đại quân kể từ kinh trở nên Hoa Lư theo gót đàng thủy, ngược sông Đáy, sông Nhuệ tuy nhiên nhập sông Hồng, rồi kể từ cơ tiến thủ lên miền địa đầu Đông Bắc tổ quốc. Lữ Lang được cử fake đạo quân Uy Dũng kể từ Hoa Lư lên lưu giữ chống tuyến bờ Bắc sông Lục Giang (địa phận Tỉnh Thái Bình ngày nay). Trần Công Tích lên trấn thủ ở Nghĩa Đô ngay gần trở nên Đại La (Hà Nội ngày nay). Lê Long Kính trấn thủ ở bờ Bắc sông Hải Triều (tức sông Luộc). Các tướng soái không giống mặt mày phía Đại Cồ Việt bao gồm đem Phùng Phường, Đào Trực, Hoàng Vĩnh Chu, Đào Công Mỹ, Phạm Quảng, Đào Thành, Phạm Minh, Nguyễn Triệt, Vũ Uy, Đào Hồng, Đặng Xuân và 4 em trai, Vương Minh, Vương Xuân, Vương Hồng và 2 em gái, và Dũng Mạnh (hộ vệ Lê Đại Hành).

Với dân sinh xấp xỉ 1 triệu con người, tổng số quân Đại Cồ Việt khó khăn lòng vượt lên trên vượt 4 vạn người.

Đại Cồ Việt tiếp tục khẩn trương kiến thiết những chống tuyến. Đáng xem xét nhất nhập số này là chiến lũy Bình Lỗ. Hiện chưa tồn tại xác định ở đầu cuối là Bình Lỗ ở đâu.[13] Tuy nhiên tầm quan trọng của Bình Lỗ đã và đang được Trần Quốc Tuấn về sau nói đến, này là ngôi nhà Tiền Lê nhờ xây trở nên Bình Lỗ tuy nhiên đập được quân Tống.[14] Hình như, Lê Đại Hành cho tới cắm những cọc nhọn bên trên sông Bạch Đằng và một trong những sông không giống nhằm ứng phó với thủy quân Tống.[7]

Diễn biến[sửa | sửa mã nguồn]

Các phía tiến công của quân Tống[sửa | sửa mã nguồn]

Việc quân Tống tiến công Đại Cồ Việt theo gót những phía này, đến giờ có rất nhiều ý kiến.

Đại Việt sử ký toàn thư, Khâm toan Việt sử thông giám cương mục, nước Việt Nam sử lược và một trong những sách lịch sử hào hùng không giống chép rằng quân Tống mang 1 đạo lục quân vì thế Hầu Nhân chỉ bảo và Tôn Toàn Hưng lãnh đạo tiến thủ nhập Đại Cồ Việt qua quýt đàng TP. Lạng Sơn, và một đạo thủy quân vì thế Lưu Trừng lãnh đạo tiến thủ nhập qua quýt cửa ngõ sông Bạch Đằng.[3][7][15][16]

Tuy nhiên, một trong những ngôi nhà nghiên cứu và phân tích lịch sử hào hùng tiến bộ thời gian gần đây nhập cơ đem những nghiên cứu và phân tích của người sáng tác kể từ Viện Lịch sử Quân sự nước Việt Nam nhận định rằng thủy quân Tống vì thế Hầu Nhân chỉ bảo lãnh đạo và trải qua Lãng Sơn (nay là hòn đảo Hai Núi hoặc cù lao Hai Núi ở toạ phỏng khoảng 21041' vĩ bắc, 107036’ kinh nhộn nhịp, xa bờ Quảng Ninh.[17] nhập sông Bạch Đằng. Lục quân vì thế Tôn Toàn Hưng theo gót tuyến đường qua quýt Tiên Yên, Đông Triều.[18][19] Trần vịn Chí (2003) nhận định rằng tuyến đường đi bộ nhập những ải Nam Quan, Quyết Lý, Chi Lăng, Cần Trạm qua quýt Thị Cầu nhập Thăng Long vì thế Lý Công Uẩn mới nhất phanh thực hiện sứ lộ, chỉ hoàn thiện nhập năm 1020.

Trận Chi Lăng[sửa | sửa mã nguồn]

Theo một trong những sử liệu cũ tiếp tục nhắc phía trên, thì Hầu Nhân chỉ bảo tiến thủ quân nhập Đại Cồ Việt qua quýt đàng TP. Lạng Sơn. Đến Chi Lăng, Hầu Nhân chỉ bảo bị quân Đại Cồ Việt phục kích tập dượt kích và tử trận bên trên phía trên. Mất ngôi nhà tướng mạo, quân Tống vỡ trận và bị chi phí khử vượt lên trên nửa. Đây là trận tiến công ra quyết định của trận chiến tranh giành, vì như thế tựa như những sách sử cổ này chép thì cánh quân của Lưu Trừng sẽ có được tin yêu cánh quân của Hầu Nhân chỉ bảo bại trận ngay lập tức túa chạy. Chiến tranh giành kết cổ động. Đại Việt sử ký toàn thư ko hề nói đến những trận tiến công này không giống nhập trận chiến tranh giành này. Còn Khâm toan Việt sử thông giám cương mục và nước Việt Nam sử lược đem nói đến một trận ở sông Bạch Đằng, một trận ở Tây Kết.[20]

Riêng về địa điểm Chi Lăng, những sách nhận định rằng quân Tống trải qua đàng TP. Lạng Sơn cũng ko thống nhất cùng nhau. Đại Việt sử ký toàn thư và nước Việt Nam sử lược thưa là ải Chi Lăng. Khâm toan Việt sử thông giám cương mục thưa là sông Chi Lăng và cho thấy đấy là dòng sông chảy qua quýt xã Chi Lăng (Lạng Sơn). Đại cương lịch sử hào hùng nước Việt Nam tập dượt I của Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo vì thế Trương Hữu Quýnh ngôi nhà biên thì cũng ghi chép là sông Chi Lăng, tuy nhiên lại thưa cơ đó là sông Thương.[20]

Những chủ kiến thời gian gần đây nhận định rằng đem sự nhầm lẫn về địa điểm nhập sử sách. Nguyễn Minh Tường nhập sách "Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn" dẫn chủ kiến những ngôi nhà nghiên cứu và phân tích Trần vịn Trí, Hà Văn Tấn cho tới rằng: Chỉ vì như thế phiên bản dịch Việt sử lược hiện tại đem tiếp tục dịch thiếu sót chữ Lãng (Lãng Sơn) trở nên Ngân (Ngân Sơn), tuy nhiên nhiều ngôi nhà sử học tập tiếp tục loay hoay lần tuyến đường tiến thủ của quân Tống kể từ TP. Lạng Sơn qua quýt Bắc Thái (tức Bắc Kạn). Thực rời khỏi, Lãng Sơn là tên thường gọi một hòn núi ngay gần Vạn Ninh của Quảng Ninh. Hầu Nhân chỉ bảo tiếp tục trải qua Lãng Sơn ở Quảng Ninh nhằm tiến thủ nhập sông Bạch Đằng.[18]

Trận Bạch Đằng loại nhất[sửa | sửa mã nguồn]

Khâm toan Việt sử thông giám cương mục và nước Việt Nam sử lược đem chép về một trận Bạch Đằng. Tại cơ, quân Đại Cồ Việt Chịu đựng thất bại vì như thế quân Tống vượt lên trên nhộn nhịp.[3] Đại cương lịch sử hào hùng nước Việt Nam tập dượt I thì lại chép rằng tức thì trận đầu này, quân Đại Cồ Việt tiếp tục thắng, đạo thủy quân của Tống bị làm tan.[21]

Theo những nghiên cứu và phân tích lịch sử hào hùng tiến bộ, thì ngày 24 mon một năm 981 cánh quân thủy vì thế Hầu Nhân chỉ bảo lãnh đạo ồ ạt tiến thủ nhập cửa ngõ Bạch Đằng. Trong trận Bạch Đằng thứ nhất này, quân Đại Cồ Việt tiếp tục thất bại, không chỉ ko ngăn được quân Tống mà còn phải bị thương vong nhiều. Quân Tống lấy được 200 thuyền, chi phí khử rộng lớn 1.000 lính tráng Đại Cồ Việt.[22] Lê Đại Hành nên rút về vùng Xạ Sơn (huyện Kinh Môn), An Lạc (huyện Chí Linh, Hải Dương) gia tăng lại thế trận, mặt khác gửi thư trá sản phẩm.[23]

Lục quân Tống tấn công[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Khi thủy quân Tống tiến công trận Bạch Đằng khoảng tầm 5 ngày, tức là nhập 30 mon một năm 981, lục quân Tống bên dưới sự lãnh đạo của Tôn Toàn Hưng mới nhất cho tới Hoa Sở. Về địa điểm Hoa Sở, Trần vịn Chí (2003) cho thấy Hoa Sở là địa điểm vì thế ngôi nhà Tống gọi Có nghĩa là điểm có rất nhiều người Hoa sinh sinh sống và nghiên cứu và phân tích này còn cho thấy có rất nhiều ý kiến không giống nhau về địa điểm của địa điểm Hoa Sở. Có ý kiến nhận định rằng Hoa Sở ở vùng Kép, tức là ngay gần sông Thương. Có ý kiến cho tới này là ngay gần sông Cầu. Các quan lại đặc điểm này thống nhất với ý kiến nhận định rằng lục quân Tống tiến thủ nhập Đại Cồ Việt qua quýt đàng TP. Lạng Sơn. Bản thân thuộc Trần vịn Chí (2003) dẫn những nghiên cứu và phân tích về khảo cổ và ý kiến quân sự chiến lược nhận định rằng Hoa Sở ngay gần sông Bạch Đằng, ở khoảng tầm thị xã Thủy Nguyên thời buổi này. Quan điểm nhận định rằng Hoa Sở ở ngay gần sông Bạch Đằng thống nhất với ý kiến nhận định rằng lục quân Tống tiến thủ nhập Đại Cồ Việt qua quýt đàng ven bờ biển Đông Bắc.[20] Đại cương lịch sử hào hùng nước Việt Nam tập dượt I lại nhận định rằng Hoa Sở là địa điểm ở Nam Quảng Đông (Trung Quốc) và Tôn Toàn Hưng đóng góp quân lỳ ở cơ ko Chịu đựng tiến thủ nhập Đại Cồ Việt.[24]

Tại Hoa Sở, lục quân Tống tiếp tục bắt gặp và giao đấu với quân Đại Cồ Việt. Tục tư trị thông giám ngôi trường biên của Lý Đào chép rằng quân Tống tiếp tục vượt qua "hơn vạn quân Giao Chỉ, chém được 2.345 đầu giặc".[17] Tuy nhiên, lục quân Tống đang không thể tiến thủ tiếp nhằm bắt gặp thủy quân.

Quân Tống lập Giao Châu hành doanh bên trên Đại Cồ Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Hầu Nhân chỉ bảo sở hữu được sông Bạch Đằng và những xã mạc xung xung quanh, bịa đặt Giao Châu hành doanh bên trên cơ nhằm kết hợp quân thủy cỗ, bước tiến thủ thâm thúy nhập trong nước Đại Cồ Việt. Tuy nhiên, nhị đạo thủy lục quân của Tống ko thể liên hệ được.[19] Tôn Toàn Hưng viện cớ ngóng Lưu Trừng fake viện binh tương hỗ (thủy quân) lịch sự nằm trong tiến thủ quân nhân tiện. Đến mon 3 năm 981, sau rộng lớn 2 mon cướp Bạch Đằng – Hoa Sở, cả nhị cánh quân Tống vẫn dậm chân bên trên điểm. Quân Tống liên tiếp bị quân nòng cốt và dân quân những xã xã tập dượt kích quấy rối, thực hiện cho tới lực lượng bị tiêu tốn, niềm tin lính tráng suy hạn chế. Khi Lưu Trưng fake quân cho tới điểm, Tôn Toàn Hưng nằm trong Lưu Trừng tiến thủ quân, tuy nhiên ko bắt gặp đối phương lại trở lại Hoa Sở.[25]

Xem thêm: trịnh công sơn là ai

Trận sông Lục Đầu[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Khi phân phát hiện tại quân Đại Cồ Việt đem chiến lũy Bình Lỗ chắc chắn, quân Tống ngôi nhà trương xâm chiếm Đại La nhằm ghi bàn giẫm tiến thủ tiến công Hoa Lư. Ngày Tất niên năm Canh Thìn (tức 7 mon hai năm 981), Hầu Nhân chỉ bảo và Tôn Toàn Hưng lãnh đạo thủy lục quân tiến thủ theo gót sông Kinh Thầy nhập sông Lục Đầu. Phía Đại Cồ Việt do thám được sự dịch chuyển của quân Tống, ngay lập tức kéo một thành phần rộng lớn về lưu giữ sông Lục Đầu bên dưới sự lãnh đạo của đích thân thuộc Lê Đại Hành với mọi tướng mạo Trần Công Tích, Trần chỉ bảo Trung, Trần Minh Khiết. Quân Đại Cồ Việt sắp xếp dọc tuyến sông kể từ Đại La cho tới sông Lục Đầu nhằm ngăn ngừa đối phương nhập Đại La. Tại sông Lục Đầu, quân Đại Cồ Việt đem 1 căn cứ là Phù Lan. Trên sông có rất nhiều kho bãi cọc nhằm ngăn tàu thuyền của Tống.[1]

Thủy quân Tống dàn quân cướp sông Lục Đầu. Lục quân được vận gửi vì như thế thuyền rồi đổ xô lên bờ lập trại. Hai mặt mày Tống - Việt phú chiến khốc liệt. Quân Tống rất nhiều lần lần cơ hội chọc thủng chống tuyến của quân Đại Cồ Việt nhằm tiến thủ về Đại La tuy nhiên đều thất bại. Quân Tống bị bại to tướng ở sông Lục Đầu, quân số hao hụt; tranh bị, phi thuyền hư đốn hư đốn, mất mặt non nhiều, thực phẩm trở ngại tăng. Cuối nằm trong, quân Tống đành nên rút về vùng xung xung quanh sông Bạch Đằng[1] Sông Lục Đầu vì vậy còn được gọi là sông Đồ Lỗ. "Đồ" tức thị thịt, "Lỗ" chỉ quân Tống.

Sau trận Lục Đầu, niềm tin của quân Tống bị rơi bớt. Tôn Toàn Hưng sau thời điểm trở lại Hoa Sở thì đóng góp lỳ ở cơ bắt chấp sự cổ động giục của Hầu Nhân chỉ bảo, lấy cớ ngóng quân tiếp viện lịch sự mới nhất tiến thủ được.[1]

Quân Tống được tăng viện[sửa | sửa mã nguồn]

Mãi cho tới ngày 11 tháng bốn năm 981, thủy quân tiếp viện của Tống vì thế Lưu Trừng lãnh đạo mới nhất cho tới sông Bạch Đằng và sát cánh với lực lượng của Hầu Nhân chỉ bảo. Tiếp cơ, lục quân tiếp viện của Tống vì thế Trần Khâm Tộ lãnh đạo cũng cho tới điểm. Tôn Toàn Hưng cử Trần Khâm Tộ tấn công và viên tướng mạo này tiếp tục thành công xuất sắc trong các công việc chọc thủng chống tuyến của quân Đại Cồ Việt, tiến thủ cho tới Tây Kết (bên sông Hồng, nằm trong địa phận thị xã Khoái Châu tỉnh Hưng Yên ngày nay).[1][23]

Trận Bình Lỗ[sửa | sửa mã nguồn]

Bình Lỗ là thương hiệu một trở nên cổ được ghi nhận nhập lịch sử hào hùng nước Việt Nam, nhờ đem trở nên này tuy nhiên năm 981 Lê Đại Hành đã làm tan được quân Tống[26]. Đến ni đem 2 fake thuyết về địa điểm của trở nên Bình Lỗ.  Giả thuyết loại nhất nhận định rằng trở nên này trực thuộc đoạn sông Hồng kể từ té phụ thân Lềnh (Yên Lệnh, Hà Nam) cho tới té phụ thân Vàng (Giao Thủy, Nam Định)[27].Tác fake tiếp tục phụ thuộc giả thiết quân Tống ham muốn tiến công Hoa Lư trước, tuy nhiên  không vượt lên trên được chống tuyến Bình Lỗ và nên trở lại sông Bạch Đằng. Chính vì như thế fake thuyết này tuy nhiên xuất hiện tại thêm 1 trận Bạch Đằng loại nhị tuy nhiên ko thấy đem trong những sử liệu cũ. Giả thuyết loại nhị thì nhận định rằng Bình Lỗ nằm tại hương thơm Bình Lỗ, tức thì bờ sông Cà Lồ. Thuyết này phụ thuộc nội dung bài viết về Đại sư Khuông Việt nhập sách Thiền Uyển tập dượt anh[28], nhập cơ cho thấy Khuông Việt đã và đang được vua cử chuồn trước cho tới Bình Lỗ nhằm sẵn sàng trận địa phục kích tiến công Tống. Chú mến của Lê Mạnh Thát nhập bài bác này tiếp tục ghi rõ ràng sông Bình Lỗ đó là sông Cà Lồ thời buổi này. Người loại nhị cỗ vũ thuyết này là Nguyễn Vinh Phúc, ông nhận định rằng quân Tống ham muốn xâm chiếm Đại La trước vì như thế trở nên này cần thiết rộng lớn, tiếp sau đó mới nhất tiến thủ xuống tiến công Hoa Lư. Hương Bình Lỗ xưa kéo dãn kể từ núi Sóc cho tới sông Cà Lồ[29]. Một địa thế căn cứ nữa nghiêng hẳn về fake thuyết loại nhị được ghi tức thì nhập mục 2.2 của bài bác này là phía tiến quân của vua Lê Đại Hành "theo đàng thủy, ngược sông Đáy, sông Nhuệ mà vào sông Hồng, rồi kể từ cơ tiến thủ lên miền địa đầu Đông Bắc khu đất nước". Trên đàng tiến quân ông ngừng ở xã Tó, xã Tả Thanh Oai (nằm dọc sông Nhuệ), n Thường Tin ngày nay[30], rồi vượt lên trên sông Hồng và xuôi loại sông Cà Lồ nhằm cho tới Bình Lỗ. Chuyện "Hai vị thần ở Long Nhãn, Như Nguyệt[31], nhập này đã tế bào miêu tả thao diễn đổi mới của trận tiến công. Nơi này phía trên sông Cà Lồ, nằm trong địa phận xã Tiên Tảo (căn cứ kháng chiến cũ của nhị vị hero Trương Hống, Trương Hát), ngay gần với té phụ thân Xà (cửa sông Cà Lồ). Tại phía trên quân Đại Cồ Việt tiếp tục thắng rộng lớn, được sách Thiền Uyển tập dượt anh ghi khá rõ ràng "Quân giặc hãi kinh, rút về lưu giữ sông Hữu Ninh, lại thấy sóng bão táp nổi lên, phú long nhảy nhót, giặc bèn tan vỡ". Sách Đại Việt sử lược[32] thì ghi như sau: "Vua tự động thực hiện tướng mạo rước quân rời khỏi kháng cự. Vua cho tới cắm cọc cứng bên dưới sông. Quân Tống rút về lưu giữ mặt mày Ninh Giang. Vua sai người lịch sự trá sản phẩm nhằm dụ Hầu Nhân chỉ bảo. Quân Tống bại trận, Hầu Nhân chỉ bảo bị tóm gọn và bị chém. tụi Trần Khâm Tộ nghe tin yêu thất trận nên rút lui". Sông Hữu Ninh hoàn toàn có thể là 1 trong những nhánh của sông Cà Lồ nối kể từ trở nên Bình Lỗ rời khỏi cho tới bờ sông Cầu, ni đã biết thành vùi lấp. Trận Bình Lỗ bao gồm cả trận tiến công bên trên sông Hữu Ninh, sông Hữu Ninh đó là nhánh sông phía bên phải của sông Ninh (tức sông Cầu). Ngày ni dọc dòng sông thu hẹp này còn nhằm lại nhiều dấu vết với những cái thương hiệu như  Ngòi hung, cầu Cửa Ma, Đầm Lâu và một nấm mồ cộng đồng chạy nhiều năm mang tên là Bờ Xác. Các dẫn triệu chứng đều nghiêng hẳn về fake thuyết loại nhị là trở nên Bình Lỗ ở bờ sông Cà Lồ.

Trận Bạch Đằng thứ tự thứ hai và sự thất thủ trọn vẹn của quân Tống trước Đại Cồ Việt[sửa | sửa mã nguồn]

Sau thất bại ở chống tuyến Bình Lỗ, quay về sông Bạch Đằng, đạo thủy binh Hầu Nhân chỉ bảo rớt vào tình thế tiến thủ thoái lưỡng nan. Tuy viện binh tương hỗ Tống vì thế Lưu Trừng lãnh đạo đã nâng lịch sự từ thời điểm tháng 4 năm 981, tuy nhiên "Giao Châu hành doanh" vẫn chẳng sao triển khai được plan thích hợp điểm, hội sư nhằm nằm trong tiến thủ cướp Hoa Lư. Liên quân Lưu Trừng – Tôn Toàn Hưng tiến thủ quân cho tới thôn Đa Ngư tuy nhiên ko bắt gặp ngôi nhà quân Đại Cồ Việt nhằm phú chiến, lại vội vàng rút quân về Hoa Sở. Cánh quân cỗ vì thế Trần Khâm Tộ lãnh đạo tiến thủ xuống Tây Kết cũng trở nên đạo quân bị xa lánh, ở nhập tình thế dễ dẫn đến đối phương truy kích chi phí khử. Cánh quân thủy của Hầu Nhân chỉ bảo kể từ sau trận Lục Giang vốn liếng đã biết thành tiêu tốn sinh lực, phương tiện đi lại võ thuật, lại bị phân tách hạn chế ngoài thế trận links cộng đồng. Ý trang bị chi phí khử quân nòng cốt của Đại Cồ Việt trọn vẹn thất bại.

Trong Khi cơ, Lê Đại Hành kín tăng cường lực chống va đập lượng sẵn sàng 1 trận quyết đấu giáng đòn ra quyết định. Ông chọn một khúc sông trọng yếu rồi sắp xếp quân phục kích ngóng sẵn.

Ngày 28 tháng bốn năm 981, trận quyết đấu Bạch Đằng ra mắt.[33]

Có nghiên cứu và phân tích nhận định rằng Lê Đại Hành tiếp tục cho một cánh quân rời khỏi khiêu chiến với quân Hầu Nhân chỉ bảo. Chiến sự đang được ra mắt khốc liệt thì quân Đại Cồ Việt "thua chạy", quân Tống "thừa thắng" xua đuổi theo gót. Khi phi thuyền của Hầu Nhân chỉ bảo lọt được vào trận địa phục kích, Lê Đại Hành tung quân rời khỏi tiến công ráo riết. Các binh sĩ Đại Cồ Việt kể từ từng những trận địa phục kích và kể từ những nẻo đàng sụp đổ về sông Bạch Đằng vây tiến công quân Tống khốc liệt. Hầu Nhân chỉ bảo bị thịt bị tiêu diệt nhập đám loàn quân. Lưu Trừng vội vàng dẫn đám tàn binh túa lùi rời khỏi biển khơi.[19]

Tuy nhiên, Trần vịn Chí (2003) dẫn một trong những sử liệu của Trung Quốc và nước Việt Nam nhận định rằng Lê Đại Hành tiếp tục gửi thư trá sản phẩm và lập đài tuyên thệ. Hầu Nhân chỉ bảo tưởng thiệt, chuồn thuyền cho tới đài tuyên thệ thì bất thần bị thủy quân Đại Cồ Việt phân tách hạn chế ngoài lực lượng đảm bảo an toàn và bị chiến sĩ tinh luyện của Đại Cồ Việt thịt bị tiêu diệt. Những người dân có công thịt Hầu Nhân chỉ bảo hoàn toàn có thể là những tướng mạo Đào Công Mỹ, người xã Dịch Sứ (Hà Bắc) và Phạm Công Quang, người trang Hoa Chương thị xã Thủy Đường (Thủy Nguyên, Hải Phòng), Đào Hồng người xã Phong Đình (Long Biên)... Các mũi quân Đại Cồ Việt cũng mặt khác tiến công thủy quân Tống và chi phí khử một thành phần rộng lớn.

Truy kích quân Tống[sửa | sửa mã nguồn]

Nghe tin yêu Hầu Nhân chỉ bảo bị thịt bên trên sông Bạch Đằng, Tôn Toàn Hưng hoảng loạn dẫn quân quăng quật chạy, đạo quân Trần Khâm Tộ ở Tây Kết áy náy e thoái lui, bị quân Đại Cồ Việt truy kích chi phí khử vượt lên trên nửa. Tướng Tống là Triệu Phụng Huân bị tóm gọn sinh sống bên trên trận.[19] Một số sử liệu cũ của nước Việt Nam chép rằng viên tướng mạo Quách Quân Biện cũng trở nên bắt nhập trận Tây Kết. Tuy nhiên, Trần vịn Chí (2003) phụ thuộc thành quả nghiên cứu và phân tích điền dã tuy nhiên nhận định rằng Quách Quân Biện tiếp tục bay trận Tây Kết và lần cơ hội rút về qua quýt đàng Sóc Sơn, Phổ Yên khuynh hướng về Vũ Nhai. Quân Đại Cồ Việt truy kích đến tới Vũ Nhai thì bắt được Quách Quân Biện.[20]

Kết quả[sửa | sửa mã nguồn]

Các sử liệu của Trung Quốc chép về những thắng lợi của quân Tống tiến trình đầu khá rõ nét, tuy nhiên Khi chép về những thất bại cực kỳ sơ lược. Tục tư trị thông giám ngôi trường biên của Lý Đào chép việc những tướng soái chinh trừng trị Đại Cồ Việt thất bại bị trị tội.[25] Theo cơ Lưu Trừng nằm trong Giả Thực đều bị thịt bêu đầu ở chợ Ung Châu. Tôn Toàn Hưng bị hạ ngục rồi bị tội bị tiêu diệt. Trần Khâm Tộ, Hác Thủ Tuấn, Thôi Lượng đều bị trách móc trừng trị, giáng chức. Các tướng soái Tống thời thượng bị bị tiêu diệt hoặc bị tóm gọn bên trên trận bao gồm Tổng tư mệnh lệnh Hầu Nhân chỉ bảo, Chu Vị, Quách Quân Biện, Triệu Phụng Huân.

Sau trận chiến này, Đại Tống gật đầu đồng ý xuống nước, cho tới năm 986 đầu tiên quá nhận Lê Hoàn là kẻ thống trị Đại Cồ Việt[34]. Hai mặt mày giao hiếu, cứ hai năm một thứ tự Đại Cồ Việt triều cống Đại Tống còn Đại Tống ban sắc phong cho tới Lê Hoàn. Sau này, nhập năm 995, quân Đại Cồ Việt tiếp tục đem hành vi tiến thủ quân lịch sự khu đất Tống, như ở trấn Như Hồng nằm trong địa phận châu Khâm. Nhà Tống gửi thư trách móc, tuy nhiên Lê Hoàn tiếp tục vấn đáp khá "ngạo mạn":[7]

Việc cướp trấn Như Hồng là vì bọn giặc biển khơi ở cõi ngoài, nhà vua đem biết cơ ko nên là quân của Giao Châu không? Nếu Giao Châu đem phản bội thì thứ nhất tiến công nhập Phiên Ngung, loại cho tới tiến công Mân Việt, há chỉ ngừng ở trấn Như Hồng tuy nhiên thôi?

Huyền thoại Nam quốc thụi hà[sửa | sửa mã nguồn]

Có một trong những nghiên cứu và phân tích nhận định rằng bài bác "thơ thần" Nam quốc thụi hà đã và đang được phát âm nhập trận bên trên sông Lục Đầu, tức thị trước cả cuộc Chiến tranh giành Tống-Việt năm 1075-1077.[35] Bài thơ thần này được nghĩ rằng gắn kèm với thần Trương Hống và Trương Hát tuy nhiên dân gian trá nghĩ rằng ngụ cư ở vùng sông Thương, sông Cầu. Tương truyền, quân Tống nghe thấy thần phát âm thơ và thấy nhị đạo âm binh xông nhập tiến công bản thân thì e vượt lên trên tuy nhiên vỡ vạc.

Nghệ thuật quân sự[sửa | sửa mã nguồn]

Diễn đổi mới của trận tiến công đã cho chúng ta biết chuyên môn nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược của dân tộc bản địa Đại Cồ Việt thời điểm này tiếp tục đem sự cải tiến và phát triển mới nhất, kể từ nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược của cuộc chiến tranh giải hòa lịch sự cuộc chiến tranh đảm bảo an toàn Tổ quốc, thể hiện tại qua quýt những mặt mày sau: Nghệ thuật dữ thế chủ động sắp xếp thế trận; Khéo tận dụng địa hình, địa thế; Chọn chính đối tượng người dùng tác chiến; sành người sử dụng mưu chước và sự phối liên minh chiến thân thuộc quân nòng cốt và dân quân ở những khu vực.

Quân dân Đại Cồ Việt tiếp tục áp dụng tài đảm bảo chất lượng nghệ thuật và thẩm mỹ quân sự chiến lược phù phù hợp với ĐK một nước nhỏ ngăn chặn cuộc xâm lăng của một đế chế phong loài kiến vững mạnh.[36]

Chủ động sắp xếp thế trận[sửa | sửa mã nguồn]

Biết trước thủ đoạn của phòng Tống lịch sự xâm lăng, và tiềm năng là cố cướp cho tới kỳ được trở nên Hoa Lư, Lê Hoàn tiếp tục nhanh gọn lẹ xác lập chính phương phía chống đập, không trở nên động ngồi ngóng tiến công giặc. Từ mon 11 năm 980, ngôi nhà vua thẳng dẫn đại quân rời khỏi miền địa đầu tổ quốc phụ thân chống, sẵn sàng đón tiến công những đạo quân giặc ngay trong khi bọn chúng vừa phải xâm phạm cương vực nhằm mục đích "lấy quân nhàn rỗi đợi quân mệt", đánh tan ý trang bị thích hợp điểm, hội sư của địch, ko cho tới bọn chúng kết hợp thủy cỗ tạo ra trở nên mũi dùi nguy khốn thọc thâm thúy nhập vùng đồng vì như thế nhộn nhịp dân, nhiều của và kinh thành Hoa Lư. Thực tế đã cho chúng ta biết, những trận tiến công ở Bạch Đằng (24 mon một năm 981), Hoa Sở (30 mon một năm 981), Đồ Lỗ (7 mon hai năm 981), Lục Giang (tháng 3 năm 981) là những trận tiến công đem đặc thù kìm giữ, ngăn ngừa những mũi tấn công theo gót 2 phía thủy cỗ của địch. Kết ngược là cánh quân cỗ binh của Tôn Toàn Hưng dậm chân ở Hoa Sở 70 ngày. Và cả nhị đạo quân thủy cỗ sau rộng lớn 2 mon tiến thủ nhập Đại Cồ Việt bị nhiều tổn thất, trở ngại vẫn chỉ quẩn xung quanh ở vùng Bạch Đằng, Hoa Sở. Dẫu cánh quân của Trần Khâm Tộ cho tới được Tây Kết (tháng 4 năm 981) thì cũng phân biệt rớt vào thế bị xa lánh. Chiến lược tiến công thời gian nhanh, thắng thời gian nhanh của quân Tống bị vỡ nợ. Chính khi cơ Lê Hoàn dữ thế chủ động phanh cuộc phản công kế hoạch, tiến công trận quyết đấu Bạch Đằng và giành được thắng lợi.

Lợi dụng địa hình, địa thế[sửa | sửa mã nguồn]

Phát huy thế mạnh tiến công giặc tức thì bên trên quê nhà bản thân và hiểu ra thủ đoạn của quân Tống, Lê Hoàn tiếp tục phụ thuộc hình sông thế núi hiểm trở của tổ quốc tuy nhiên phụ thân chống những vọng gác lũy, đậy điệm xây trở nên Bình Lỗ, nhất là đóng góp cọc ngăn sông Bạch Đằng. Với địa điểm trọng yếu đương nhiên của sông Bạch Đằng, binh sỹ của Đại Cồ Việt ở phía trên sắp xếp ko cần thiết rất nhiều vẫn hoàn toàn có thể núm lưu giữ, ngăn ngừa bước tiến thủ quân thù.

Chọn chính đối tượng người dùng tác chiến[sửa | sửa mã nguồn]

Để nhanh gọn lẹ thực hiện suy sụp niềm tin của lực lượng xâm lăng Tống, quân và dân Đại Cồ Việt tiếp tục biết lựa chọn chính đối tượng người dùng nhằm giáng đòn phản công ra quyết định. Đối tượng tác chiến nhập trận Bạch Đằng xuân 981 là toàn chiến sĩ binh thuyền của Hầu Nhân chỉ bảo. Đó là viên Tổng lãnh đạo "Giao Châu hành doanh", đem nhiều tham lam vọng nhất, bạt mạng lĩnh và máu chiến nhất. Hầu Nhân chỉ bảo cũng chính là viên tướng mạo trầm trồ đem kỷ luật nhất, đem quyết tâm triển khai kế hoạch của Tống triều và tiếp tục rất nhiều lần cổ động giục Tôn Toàn Hưng nằm trong xuất quân xâm chiếm Hoa Lư.

Do cơ, việc Lê Hoàn dữ thế chủ động tiến công đạo thủy binh Tống và thịt bị tiêu diệt ngôi nhà tướng mạo mặt mày địch tiếp tục đem tác dụng cho tới toàn viên của cuộc chiến tranh. Quân ngôi nhà Tiền Lê tiến công đòn ra quyết định so với đạo thủy binh Hầu Nhân chỉ bảo nhập khi đạo quân này đã biết thành phân tách tách ngoài thế trận links của toàn quân Tống. Tôn Toàn Hưng và Lưu Trừng đang được teo cụm kế hoạch ở vùng Hoa Sở nhằm rời bị quân Lê chi phí khử. Trần Khâm Tộ và đạo quân cỗ một mình còn đang được rơi lội bên trên cánh đồng Tây Kết. Chính vì vậy Khi Lê Hoàn tổ chức triển khai phản công, Hầu Nhân chỉ bảo không tồn tại quân ứng cứu giúp, bị quân Đại Cồ Việt thịt bị tiêu diệt bên trên trận.

Xem thêm: rao suzuran là ai

Dùng mưu chước tiến công địch[sửa | sửa mã nguồn]

Diễn đổi mới chiến sự đã cho chúng ta biết thịt Hầu Nhân chỉ bảo ko bao nhiêu đơn giản dễ dàng. Bởi vậy Lê Hoàn chước tính người sử dụng tiếp trá sản phẩm kỳ vọng thịt chính thương hiệu ngôi nhà tướng mạo theo gót cách:

  • Bên nhập kín gia tăng lực lượng, bài bác binh phụ thân trận, chống bị cẩn mật
  • Bên ngoài thì giấu quanh binh, nới bao vây, hạn chế canh phòng
  • Đồng thời thư kể từ lịch sự Tống tỏ vẻ sợ hãi, người sử dụng tiếng lẽ nhún nhường nhịn, ngỏ tiếng cầu van lơn quy phục nhằm bảo toàn tính mạng con người.

Tống sử Trung Quốc chép: "Lê Hoàn vờ vịt van lơn sản phẩm, tuy nhiên Hầu Nhân chỉ bảo và Tôn Toàn Hưng cứ tưởng là thật…". Vấn đề này minh chứng Hầu Nhân chỉ bảo và Tôn Toàn Hưng vướng lừa mưu chước của Lê Hoàn tuy nhiên lơ là ko chống bị. Do cơ Khi bị quân Đại Cồ Việt tập dượt kích, Hầu Nhân chỉ bảo trọn vẹn bất thần, ko kịp chống hứng và bị thịt bị tiêu diệt.

Phối liên minh chiến thân thuộc quân và dân[sửa | sửa mã nguồn]

Việc Lê Hoàn truyền hịch cầu tài, xuống chiếu tuyển chọn quân, thu lương lậu ở từng tất cả miền tổ quốc tiếp tục thực sự đẩy mạnh sức khỏe kết hợp võ thuật chống giặc nước ngoài xâm của quân dân Đại Cồ Việt. Những trận tiến công rộng lớn, ngoài quân nòng cốt của triều đình còn tồn tại sự nhập cuộc cực kỳ tích cực kỳ của những team dân quân khu vực. Dân binh những xã xã còn thông thường xuyên tập dượt kích, quấy rối những khi quân thù đang được dẫm chân bên trên điểm, ko tiến thủ được tạo cho quân Tống bị tiêu tốn lực lượng, niềm tin hoang mang và sợ hãi.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b c d e f Trần vịn Chí (2003), Cuộc kháng chiến chống Tống thứ tự loại nhất, Nhà Xuất phiên bản Quân team Nhân dân, thủ đô. (bản năng lượng điện tử)
  2. ^ Theo Trần vịn Chí (2003), Lư Đa Tốn là Đồng bình Chương sự, tức Tể tướng mạo, của triều Tống Thái Tông.
  3. ^ a b c d e Quốc sử quán triều Nguyễn, Khâm toan Việt sử thông giám cương mục, chủ yếu biên quyển I.
  4. ^ Trần vịn Chí (2003) dẫn An Nam chí nguyện của Cao Hùng Trưng.
  5. ^ Dẫn lại kể từ Lê Tắc (1335), An Nam chí lược, phiên bản dịch của Ủy ban Phiên dịch Sử liệu nước Việt Nam, Viện Đại học tập Huế, năm 1961.
  6. ^ Trương Hữu Quýnh (2007), "Chương V: Thế kỷ X: Cách đầu kiến thiết và đảm bảo an toàn vương quốc song lập, thống tức thời Khúc - Ngô - Đinh - Tiền Lê" nhập Trương Hữu Quýnh ngôi nhà biên, Đại cương lịch sử hào hùng nước Việt Nam tập dượt I, Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo, thủ đô, trang 116.
  7. ^ a b c d Ngô Sĩ Liên ngôi nhà biên, Đại Việt sử ký toàn thư, phiên bản kỷ, quyển I, kỷ Nhà Lê.
  8. ^ Lai lịch những tướng soái ngôi nhà Tống này được Trần vịn Chí (2003) ra mắt.
  9. ^ Tống sử quyển 488 Liệt truyện đệ 247 nước ngoài quốc 4: Giao Chỉ
  10. ^ Trần vịn Chí (2003) ước tính quân Tống kể từ 3 vạn cho tới 4 vạn.
  11. ^ Nguyễn Quang Ngọc (2005) nhận định rằng quân Tống đem 3 vạn (xem Nguyễn Quang Ngọc (2005), "Lê Hoàn và thắng lợi Bạch Đằng năm 981", nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản Hà Nội).
  12. ^ Lịch sử quân sự chiến lược nước Việt Nam tập dượt 3 vì thế Viện Lịch sử Quân sự nước Việt Nam biên soạn nhận định rằng quân Tống đem 4 vạn, bao gồm một vạn thủy quân vì thế Hầu Nhân chỉ bảo và 1 vạn lục quân vì thế Tôn Toàn Hưng dẫn lịch sự mùa đầu, 1-2 vạn thủy lục quân vì thế Lưu Trừng và Trần Khâm Tộ dẫn lịch sự mùa 2.
  13. ^ Trần vịn Chí (2003) nhận định rằng trở nên Bình Lỗ này nên phía trên đường đi cho tới kinh thành Hoa Lư, và xác lập đấy là chiến lũy theo phong cách tuyến nhiều năm khoảng tầm 30 km dọc sông Hồng, kể từ Yên Lệnh (Thường Tín, Hà Nội) cho tới Bình Lục (Hà Nam). Còn Nguyễn Vĩnh Phúc (2005) thì dẫn nghiên cứu và phân tích của Lê Văn Lan nhận định rằng chống tuyến này ở phía Bắc trở nên Đại La, dọc sông Cà Lồ (xem Nguyễn Vĩnh Phúc (2005), "Lê Đại Hành và Sóc Thiên Vương" nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản thủ đô.
  14. ^ Đại Việt sử ký toàn thư, phiên bản kỷ, quyển IV, kỷ Nhà Trần.
  15. ^ Trần Trọng Kim, nước Việt Nam sử lược.
  16. ^ Trương Hữu Quýnh ngôi nhà biên (2007), Đại cương lịch sử hào hùng nước Việt Nam - tập dượt I, Nhà Xuất phiên bản giáo dục và đào tạo.
  17. ^ a b Viện Lịch sử Quân sự nước Việt Nam (2003), Lịch sử Quân sự nước Việt Nam, tập dượt 3, Nhà Xuất phiên bản Chính trị Quốc gia.
  18. ^ a b Nguyễn Minh Tường (2005), "Đại phiên bản doanh của vua Lê Đại Hành nhập trận Bạch Đằng năm 981", nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản thủ đô.
  19. ^ a b c d Lê Đình Sỹ (2005), "Có một trận quyết đấu bên trên sông Bạch Đằng năm 981", nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản thủ đô.
  20. ^ a b c d Sách tiếp tục dẫn.
  21. ^ Sách tiếp tục dẫn, trang 116.
  22. ^ Nguyễn Quang Ngọc (2005) dẫn lại kể từ Lý Đào nhập Tục tư trị thông giám ngôi trường biên.
  23. ^ a b Nguyễn Quang Ngọc (2005), "Lê Hoàn và thắng lợi Bạch Đằng năm 981" nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn của Nhà Xuất phiên bản thủ đô.
  24. ^ Sách tiếp tục dẫn, trang 117.
  25. ^ a b Nguyễn Hữu Tâm (2005), "Đại thắng ngày xuân năm 981 bên trên sông Bạch Đằng của quân dân Đại Cồ Việt qua quýt một trong những điển tích của Trung Quốc", nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản thủ đô.
  26. ^ Đại Việt Sử ký Bản kỷ Toàn thư, Quyển VI, Kỷ Nhà Trần, mục Anh Tông Hoàng Đế, Nhà Xuất phiên bản Khoa học tập Xã hội (Hà Nội) ấn hành (1993)
  27. ^ “Trần vịn Chí: Lê Đại Hành đập Tống lưu giữ vững vàng song lập. Số 25. Khoa sử. Đại học tập vương quốc Hà Nội”. Bản gốc tàng trữ ngày 14 mon 7 năm 2014. Truy cập ngày 28 mon 7 năm 2014.
  28. ^ Đại sư Khuông Việt (933-1011) Thiền Uyển tập dượt anh.
  29. ^ “Nguyễn Vinh Phúc: Lê Đại Hành và Sóc thiên vương vãi. Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn”. Bản gốc tàng trữ ngày 14 mon 7 năm 2014. Truy cập ngày 28 mon 7 năm 2014.
  30. ^ Trần vịn Chí: Bản ngọc phả về bà bà xã Lê Đại Hành tiến công giặc Tống. Tạp chí hán nôm số 2 (51), năm 2002
  31. ^ Trần Đình Hoành. Lĩnh Nam chích tai quái.Truyện nhị vị thần ở Long Nhãn, Như Nguyệt
  32. ^ “Đại Việt sử lược Quyển I. Vua Lê Đại Hành” (PDF). Bản gốc (PDF) tàng trữ ngày 11 mon 8 năm 2014. Truy cập ngày 28 mon 7 năm 2014.
  33. ^ 20 trận tiến công nhập lịch sử hào hùng dân tộc. Nhà Xuất phiên bản Quân team Nhân dân. thủ đô, 2003. tr. 40.
  34. ^ An Nam chí lược - Quyển Đệ nhị.
  35. ^ Xem Bùi Duy Tân (2005), "Nam quốc thụi hà và Quốc tộ, nhị siêu phẩm mở màn lịch sử hào hùng văn học tập ngang qua quýt triều đại Lê Hoàn", nhập Bối cảnh toan đô Thăng Long và sự nghiệp của Lê Hoàn, Nhà Xuất phiên bản thủ đô đem nói đến những nghiên cứu và phân tích này.
  36. ^ Các trận tiến công nhập Lịch sử Quân sự nước Việt Nam

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

  • Lê Hoàn
  • Hoa Lư
  • Nhà Tiền Lê
  • Đại Cồ Việt
  • Chiến tranh giành Tống - Việt, 1075-1077
  • nhà Tống
  • Bắc Tống
  • Hầu Nhân Bảo
  • Các kho bãi cọc bên trên sông Bạch Đằng
  • Chiến tranh giành Đại Cồ Việt - Đại Lý

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]